ඊශ්‍රායලය සහ ඉරානය අතර ගැටුම් තවදුරටත් පැවතුනහොත් දැවැන්ත ප්‍රතිවිපාක ඇතිවිය හැකි බවට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය අනතුරු අඟවයි.

එහි මහලේකම් ඇන්ටෝනියෝ ගුටියරේස් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් සඳහන් කළේ, ඊශ්‍රායල – ඉරාන ගැටුම් උත්සන්න වීම සම්බන්ධයෙන් දැඩි කනස්සල්ලට පත්ව සිටින බවය.

ඒ , කඩිනමින්,  සටන් විරාමයක් අවශ්‍ය බව නැවතත් අවධාරණය කරමිනි.

එම නිවේදනයේ වැඩිදුරටත් දැක්වුණේ මෙම ගැටුම මැදපෙරදිග කලාපයට මෙන්ම ජාත්‍යන්තර සාමයට හා ආරක්ෂාවට තර්ජනයක් බවය.

ඊයේ රාත්‍රියේද ඉරානය විසින් ඊශ්‍රායලයට තවත් මිසයිල ප්‍රහාර එල්ල කළ බව ඉරාන රාජ්‍ය මාධ්‍ය වාර්තා ක‍ළේ ය.

ඉරාන ප්‍රහාර වලින් මේ දක්වා ඊශ්‍රායලයේ මියගොස් ඇති පුද්ගලයින් සංඛ්‍යාව 24 කී.

ගත වූ පැය 24 තුළ ඉරානයේ ස්ථාන  40කට  ප්‍රහාර එල්ල කල බව ඊශ්‍රායලය පවසයි.

ඊශ්‍රායල බුද්ධි අංශ වාර්තා කළේ, ප්‍රහාරක ජෙට් යානා 25ක් යොදා ගනිමින්  ඉරාන මිසයිල ගබඩා  සහ ඉරාන හමුදා ක්‍රියාකාරි ස්ථාන ඉලක්ක කර ප්‍රහාර එල්ල කළ බවය.

ඒ අනුව ගත වු දින 5ක් තුළ ඉරාන ඉලක්ක 1,100කට පහර දි තිබේ.

ඊශ්‍රායලය පැවසුවේ  ඉරානයට එල්ල කළ ප්‍රහාරවලින් පුද්ගලයින් 240 කට වැඩි පිරිසක් මිය ගොස් ඇති බවය.

මේ අතර ඉරානය තමන්ගෙන් උපකාර ඉල්ලා නොමැති බව රුසියානු ජනාධිපති ව්ලැඩිමියර් පුටින් පවසයි.

ජනධිපතිවරයා  පැවසුවේ මෙම ගැටුම් සම්බන්ධ තීරණ එම රටවල දේශපාලන නායකත්වයට, භාර දිය යුතු බවයි.

මේ අතර ඉරාන බලධාරීන් සමග මේ සම්බන්ධයෙන් සාකච්ඡා කිරීමට තමන් කැමති බව අමෙරිකානු ජනපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් පවසයි.

ඔහු සඳහන් කළේ, ඉරානයට න්‍යෂ්ටික ගිවිසුමක් සදහා එකඟ වීමට අවස්ථාවක් පැවති බවත් ඔවුන් ඒ සදහා එකඟ නොවූ බවයි.

ඉරානයට පහර දීමේ සැලසුම් අනුමත කළ නමුත් ප්‍රහාර සදහා සහාය දීමට අවසන් තීරණයක් ගෙන නොමැති බව අමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයා පවසයි.

ඉරානයේ අධ්‍යාත්මක නායක අයතුල්ලා අල් කමේනි පැවසුවේ ඉරානයට එරෙහි ප්‍රහාර සදහා අමෙරිකාව සම්බන්ධ වුවහොත් ඊට වැළැක්විය නොහැකි ප්‍රතිවිපාක ලැබෙනු ඇති බවයි.

මේ අතර හෙට දින විශේෂ රැස්වීමක් කැදවීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලය තීරණය කර තිබේ.

ඒ දැනට පවතින ගැටුම් සම්බන්ධයෙන් සාකච්ඡා කිරීම සඳහායි.

ඉරානය, රුසියාව, චීනය, පාකිස්ථානය සහ ඇල්ජීරියාවේ ඉල්ලීම් අනුව මෙම හදිසි රැස්වීම කැදවා තිබේ.

එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ ඊශ්‍රායල තානාපති ඩැනී ඩැනන් පැවසුවේ තම රටද ඒ සදහා සහභාගී වන බවයි.

ඉදිරි සති කිහිපය සඳහා ජාත්‍යන්තර ගුවන් සේවා සියයට 15කින් අඩු කිරීමට එයාර් ඉන්දියා සමාගම තීරණය කර තිබේ.

නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් එම සමාගම පෙන්වා දෙන්නේ පුළුල් බද සහිත ගුවන් යානා සඳහා වන ජාත්‍යන්තර සේවා මෙලෙස අඩු කිරීමට තීරණය කර ඇති බවය.

ඒ අනුව ජුලි මස මැද භාගය වන තෙක් ජාත්‍යන්තර ගුවන් සේවා අඩු කිරීමට පියවර ගන්නා බව එයාර් ඉන්දියා සමාගම පෙන්වා දෙයි.

ගුවන් මෙහෙයුම්වල ස්ථාවරත්වය තහවුරු කිරීම, කාර්යක්ෂමතාව වැඩිදියුණු කිරීම සහ මගීන්ට ඇති වන අපහසුතා අවම කිරීම අරමුණු කරගනිමින් මෙම තීරණය ගෙන ඇති බව වාර්තා වේ.

අඩුකරන ලද ගුවන් ගමන් කාලසටහන කඩිනමින් ප්‍රකාශයට පත්කිරීමට නියමිත අතර එහිදී මගීන්ට අමතර වියදමක් දැරීමට සිදුනොවන ආකාරයෙන් විකල්ප හඳුන්වාදීමට ද එයාර් ඉන්දියන් සමාගම පියවර ගෙන තිබේ.

පසුගිය 12 වනදා ඉන්දියාවේ අහමදාබාද් සිට ලන්ඩන් බලා ගමන් ආරම්භ කළ එයාර් ඉන්දියා ගුවන් යානය ගුවන් ගත වී තත්ත්පර කිහිපයක් තුළ කඩා වැටීමෙන් එම යානයේ මගීන් ඇතුළු 270කට අධික පිරිසක් ජීවිතක්ෂයට පත්විය.

ඉරානය හා ඊශ්‍රායලය අතර ඇතිවී තිබෙන යුදමය තත්ත්වය ගැන අමෙරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් සිදුකළ ප්‍රකාශයට ඍජු ප්‍රතිචාර දක්වමින් ඉරාන අධ්‍යාත්මික නායක අයතුල්ලා අලි කමේනි ‘තම රට කිසිවිටකත් යටත් නොවන බව’ පවසා තිබේ.

එරට රූපවාහිනී නාලිකාවක් හරහා විශේෂ ප්‍රකාශයක් නිකුත් කරමින් ඔහු වැඩිදුරටත් පවසා ඇත්තේ, ඊශ්‍රායලට එරෙහිව තමත් දියත්කරන ප්‍රහාරවලට අමෙරිකාව මිලිටරි මැදිහත්වීමක් සිදුකළ හොත් එය ඔවුන්ට ද ආපසු හැරවිය නොහැකි හානියකට මුල්වෙයි කියලා අමෙරිකානුවන් දැනගත යුතු බවයි.

“ඉරානය, එහි ඉතිහාසය ගැන දන්නා බුද්ධිමත් පිරිස් කිසිවිටකත් තම රාජ්‍යයට තර්ජන කරන්න පෙළඹෙන්නේ නෑ. ඉරාන ජාතිය කාටත් යටත් වෙන්නේ නෑ.

ඒ නිසා අමෙරිකාව දැනගත යුතුයි ඔවුන්ගේ ඕනෑම යුදමය මැදිහත්වීමකින් නිසැකවම සිදුවෙන්නේ ආපසු හැරවිය නොහැකි හානියක් සිදුකරගැනීමක් පමණයි” අලි කමේනි අනතුරු අඟවා තිබේ.

ඉරානය හා ඊශ්‍රායලය අතර යුදමය තත්ත්වය පිළිබඳව අමෙරිකානු ජනධිපති පවසා සිටියේ, ඉරාන ආධ්‍යාත්මික නායක අයතුල්ලා අලි කමේනි සැඟවී සිටින ස්ථානය තම රට දැන සිටින නමුත්, ඔහු ඝාතනය කිරීමට මේ වනවිට කටයුතු නොකරන බවයි.

එසේම ඉරානය වහාම කොන්දේසි විරහිතව යටත්විය යුතු බවත් එහිදී ඔහු පවසා තිබේ.