අමෙරිකාව විසින් පනවන ලද නව තීරු බදු සම්බන්ධව හිටපු ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා විශේෂ නිවේදනයක් නිකුත් කර තිබේ.

එමගින් හිටපු ජනාධිපතිවරයා සඳහන් කර ඇත්තේ එය ශ්‍රී ලංකාවේ අපනයන කෙරෙහි බාධාවක් ඇති කරන අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස කර්මාන්ත ශාලා වැසී යාමට සහ විශාල ප්‍රමාණයෙන් සේවකයින්ගේ රැකියා අහිමි වී යාමක් සිදුවිය හැකි බවය.

එමෙන්ම මේ සඳහා ප්‍රතිකර්ම ක්‍රියා මාර්ග කිහිපයක්ද හිටපු ජනාධිපතිවරයා විසින් යෝජනා කර තිබේ.

හිටපු ජනාධිපතිවරයා නිකුත් කළ සම්පූර්ණ නිවේදනය පහතින්,

ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ඊනියා “අන්‍යෝන්‍ය” තීරුබදු සහ චීනය ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයෙන් පළිගැනීමේ අරමුණින් තීරුබදු පැනවීම හරහා වෙළඳ යුද්ධයක් ආරම්භ වෙමින් පවතී. ගෝලීයකරණයක් සහ WTO නීති එයට සහාය දක්වමින් අවසන් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. 

දැන් ප්‍රධාන ආර්ථික බලවතුන් එකිනෙකාට අභියෝග කරන හෝ ඔවුන් සමඟ සහයෝගයෙන් කටයුතු කරන අවිනිශ්චිත කාල පරිච්ඡේදයකට තුඩු දෙන හෝ තත්ත්වයක් නිර්මාණය වෙමින් තිබේ. වර්තමාන ලෝක ප්‍රජාවේ මේ බිඳවැටීමේදී, වඩාත්ම බලපෑමට ලක්වන්නේ ශ්‍රී ලංකාව වැනි කුඩා රටවල් වන අතර, භාණ්ඩ එකක් හෝ දෙකක් හෝ අපනයනය කරන ආර්ථික ඇති ඒ රටවල  ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය ප්‍රධාන වෙළඳපොළ වෙයි.

සාකච්ඡාවලින් පසුව පවා තීරුබදු අප්‍රේල් 2 වැනි දිනට පෙර පැවති මට්ටම් කරා ආපසු නොඑනු ඇත. මෙය ශ්‍රී ලංකාවේ අපනයනවල බාධාවක් ඇති කරන අතර, එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස කර්මාන්ත ශාලා වැසීමට සහ විශාල පරිමාණයේ රැකියා වලින් දොට්ට දැමීම් සිදු වෙයි. එය කර්මාන්තයට අනුව 100,000 ක් පමණ විය හැකිය. ඒ හා සමානව, පුළුල් වන වෙළඳ හිඟය ජංගම ගිණුම් හිඟය ද ඇති කරයි. සමස්ත බාහිර වෙළඳාමට බලපෑම් එල්ල වීමත් සමඟ, රජයට තීරුබදු සහ සුරාබදු වලින් ඇස්තමේන්තුගත ආදායම ලබා ගැනීමට නොහැකි වන තත්ත්වයක් උද්ගත වීමට පුළුවන.

ශ්‍රී ලංකාවේ පමණක් නොව අසල්වැසි රටවල ද පිරිහෙන ආර්ථික තත්ත්වය හේතුවෙන් දේශපාලන කැලඹීම් ඇතිවීමේ දැඩි හැකියාවක් පවතී. ප්‍රතිකර්ම ක්‍රියා මාර්ග තීරණය කිරීමේදී පහත සඳහන් පියවර සලකා බැලිය යුතුය.

1) 2025 ජනවාරි මාසයේදී හඳුන්වා දීමට නියමිතව තිබූ ජාතික තීරුබදු ප්‍රතිපත්තිය 2024 ජුනි මාසයේදී අමාත්‍ය මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලදී. 
2025 ජනවාරි 1 වැනි දින සිට ක්‍රියාත්මක කිරීමට නියමිත සරල කළ තීරුබදු හතරක (0%, 10%, 20% 30%) බොහෝ පැරා-තීරුබදු ඉවත් කිරීමට නියමිතව තිබිණ. තීරුබදු විනිවිදභාවය, අනුකූලතාව සහ පුරෝකථනය කිරීමේ මූලධර්ම මත පදනම් විය යුතු විණ. වෙළඳාම නොවන බාධකය දෙස අවධානය යොමු කර 2025 දී වේගවත්ව ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා එක් මධ්‍යස්ථානයක් කැබිනට් මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලදී. මෙතෙක් මේවා ක්‍රියාත්මක කර නැත.

2) යුරෝපා සංගමය සමඟ යෝජිත GSP Plus යටතේ, ශ්‍රී ලංකාව සහ රටවල් හතක් තීරුබදු රහිත කලාපයක් තනයි. GSP Plus සඳහා සුදුසුකම් ලැබීමට නම්, අප පහත සඳහන් සම්මුතී 27 ට පක්ෂ විය යුතුය.

1.    සිවිල් සහ දේශපාලන අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර සම්මුතිය 
    – International Covenant on Civil and Political Rights 
2. ආර්ථික සමාජීය සහ සංස්කෘතික අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර සම්මුතිය
     – International Covenant on Economic Social and Cultural Rights
3. සියලු ආකාරයේ වාර්ගික වෙනස්කම් කිරීම් තුරන් කිරීම පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර සම්මුතිය
    – International Covenant on the Elimination of All Forms of Racial  Discrimination
4. කාන්තාවන්ට එරෙහි සියලු ආකාරයේ වෙනස්කම් කිරීම් තුරන් කිරීම පිළිබඳ සම්මුතිය
    – International Covenant on Elimination of All Forms of Discrimination Against  Women
5. වධහිංසා පැමිණවීම සහ අනෙකුත් කුරිරු, අමානුෂික හෝ අවමන් සහගත සැලකිලි 
    හෝ දඬුවම්වලට එරෙහි සම්මුතිය  – Convention Against Torture and other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment
6. ළමා අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ සම්මුතිය – Convention on the Rights of the Child
7. ජන සංහාර අපරාධ වැළැක්වීම සහ දඬුවම් කිරීම පිළිබඳ සම්මුතිය 
   – Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide 
8. රැකියාවට ඇතුළත් වීමේ අවම වයස – Minimum Age for Admission to Employment
9. ළමා ජීවිතයේ නරකම ආකාර ඉවත් කිරීම සඳහා තහනම් කිරීම සහ ක්ෂණික 
    ක්‍රියාමාර්ග ශ්‍රමය – Prohibition and Immediate Action for the Elimination of the 
     Worst Forms of Child Labour
10. බලහත්කාර ශ්‍රම සම්මුතිය අහෝසි කිරීම – Abolition of Forced Labour Convention 
11. බලහත්කාර ශ්‍රම සම්මුතිය – Forced Compulsory Labour Convention 
12. සමාන වටිනාකමක් ඇති වැඩ සඳහා පිරිමි සහ කාන්තා සේවකයින්ට සමාන වේතනය
      – Equal Remuneration of Men and Women Workers for Work of Equal Value  Convention
13. රැකියා සහ රැකියා සම්බන්ධයෙන් වෙනස්කම් කිරීම – Discrimination in Respect of 
       Employment and Occupation Convention
14. සංගමයේ නිදහස සහ සංවිධානාත්මක අයිතිය ආරක්ෂා කිරීමේ සම්මුතිය – Freedom of Association and Protection of the Right to Organise Convention
15. සංවිධානය වීමට සහ සාමූහිකව කේවල් කිරීමට ඇති අයිතියේ මූලධර්ම යෙදීම.
– Application of the Principles of the Right to Organise and to Bargain Collectively Convention
16. වර්ණභේදවාදයේ අපරාධ මර්දනය සහ දඬුවම් පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර සම්මුතිය 
 – International Convention on the Suppression and Punishment of the Crème  of Apartheid
17. ඕසෝන් ස්ථරය ක්ෂය කරන ද්‍රව්‍ය පිළිබඳ මොන්ට්‍රියල් ධූරාවලිය – Montreal 
       Protocol on Substances that deplete the Ozone Layer
18. අන්තරායකර අපද්‍රව්‍යවල දේශසීමා හරහා චලනයන් පාලනය කිරීම පිළිබඳ බාසල්          
       සම්මුතිය සහ ඒවා බැහැර කිරීම .- Basel Convention on the Control of Trans boundary Movements of Hazardous Wastes and Their Disposal 
19. නොනවතින කාබනික දූෂක පිළිබඳ ස්ටොක්හෝම් සම්මුතිය – Stockholm 
       Convention on persistent Organic Pollutants
20. වඳවීමේ තර්ජනයට ලක්ව ඇති විශේෂවල ජාත්‍යන්තර වෙළඳාම පිළිබඳ සම්මුතිය 
 – Convention on International Trade in Endangered Species 
21. ජෛව විවිධත්වය පිළිබඳ සම්මුතිය – Convention on Biological Diversity
22. ජෛව ආරක්ෂාව පිළිබඳ කාටජිනා  ධූරාවලිය. – Cartagena Protocol on Biosafety    
23. දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ රාමු සම්මුතියට කියෝතෝ  ධූරාවලිය. – Kyoto Protocol to the UN Framework Convention on Climate Change
24. මත්ද්‍රව්‍ය පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ තනි සම්මුතිය – UN Single Convention on  Narcotic Drugs 
25. මනෝචිකිත්සක ද්‍රව්‍ය පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ සම්මුතිය – UN Convention on  Psychotropic Substances
26. මත්ද්‍රව්‍ය සහ මනෝචිකිත්සක ද්‍රව්‍යවල නීති විරෝධී ප්‍රවාහනයට එරෙහි එක්සත්  
ජාතීන්ගේ සම්මුතිය – UN Convention against Traffic in Narcotic Drugs and  Psychotropic Substances
27. මෙක්සිකෝ දූෂණයට එරෙහි එක්සත් ජාතීන්ගේ සම්මුතිය – Mexico UN Convention  Against Corruption
මේ සම්මුතීන් බොහොමයකට අපි පාර්ශවකරුවන් වෙමු . එබැවින් මැයි මාසය වන විට ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණෙන විට යුරෝපා සංගමය සමඟ සාකච්ඡා කිරීමට රජය වහාම පියවර ගත යුතුය.

3) ඉන්දියානු වෙළඳපොළට ප්‍රවේශ වීම සඳහා මාස 3ක් ඇතුළත ඉන්දියාව සමඟ ECTA  
    සාකච්ඡා අවසන් කිරීමට රජය සියලු පියවර ගත යුතුව පවතී.

4) තායිලන්ත-ශ්‍රී ලංකා නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුම වහාම ක්‍රියාත්මක කළ යුතුය.