විශේෂාංග
මාධ්ය නියාමනය තීන්දු කළ යුත්තේ ජනතාවයි
Published
1 year agoon
By
editorමේ දිනවල ආණ්ඩුව සම්මත කිරීමට උත්සාහ කරන “විකාශන නියාමන කොමිසමක් පිහිටුවීමේ පනත” සම්බන්ධව මේ සමාජයේ එතරම් උනන්දුවක් දැකිය නොහැක. ඊට ප්රති ත්රස්ත පනත සම්බන්ධව දැක්වූ උනන්දුව හෝ නැත. ආණ්ඩුව ප්රති ත්රස්ත පනත පැත්තකින් තැබුවේ ඔරොත්තු දිය නොහැකි සමාජ විරෝධයක් හමුවේ නොවේ. යුරෝපා ජී.එස්.පී අධිසහන දීර්ග කිරීම සඳහාවන ඇගයුමට සුදානම්වීමේදී ප්රති ත්රස්ත පනතට එරෙහිව ජාත්යන්තර මානව හිමිකම් සංවිධාන විසින් දැක්වූ විරෝධය හේතුවෙනි. මේ විකාශන නියාමන කොමිසම පිහිටුවීමේ පනතට එවැනි විරෝධයක් නැත.
මාධ්යයේ පිරිහීම සහ ප්රේක්ෂකාගාරය
ආණ්ඩුවේ විකාශන නියාමන කොමිසම් පනතට වැදගත් සමාජ අවධානයක් නොමැත්තේ ඇයිද යන්න, පනත ගැන කතා කිරීමට පෙර ඇසිය යුත්තකි. ඊට සරළ උත්තරය වන්නේ අපේ ජනමාධ්ය සම්බන්ධයෙන්, විශේෂයෙන් විද්යුත් මාධ්ය සම්බන්ධයෙන් වැදගත් පිළිගැනුමක් මේ සමාජයේ තව දුරටත් ඉතිරිව නොමැති වීමය. අපේ ජනමාධ්ය අන්තයට පිරිහුණු ජනමාධ්යයක් යැයි සමාජ මතයක් පසුගිය දසකයකට දෙකකට වැඩි කාලයක සිට වර්ධනය වූවකි. ඊට ප්රධානම හේතුව වූයේ විද්යුත් මාධ්ය භාවිතාව ය.
පුස්සන් සමග වූවත් විද්යුත් මාධ්ය මගින් සමාජ මත සැකසීමේදී කරන්නාවූ බලපෑම මුද්රිත මාධ්යයට වඩා වැඩි ය. ඒවායේ එක පෙළට විකාශනය කෙරුණු ජ්යෝතිශ හා මිථ්යා විශ්වාස, වටරවුම් තොරතුරු අටපට්ටම් කිරීම, ගෝසාකාරී බොල් “රියැලිටි” සංදර්ශන වාගේම “කුකුල් පොර” දේශපාලන සාකච්ඡා සහ අති බාල හරසුන් ටෙලි නාට්ය සමග විචාරයක් නැති නිවෙස්ගත ප්රේක්ෂකාගාරයක් ඔවුහු හදා ගත්හ. ඒ සමග වැදගත් ප්රවෘත්ති සහ තොරතුරු බලාපොරොත්තු වූ නාගරික මැද පංතික පිරිස් ඉන් ඉවත් වූහ. ඔවුන්ගෙන් ඇතැමුන් විදෙස් රූපවාහිනි නාලිකා වලටත් තවත් අය අන්තර්ජාල තොරතුරු හා ප්රවෘත්ති භාවිතයටත් ඇබ්බැහි වූහ.
මාධ්ය විසින්ම හැදූ මේ නිවෙස්ගත නොදියුණු බාල ප්රේක්ෂකාගාරය ආණ්ඩුව ඉදිරිපත් කරන අණ පනත් ගැන උනන්දු වන්නේ නැත. සමාජ බහුතරයද ඔවුන්ය. මාධ්ය මගින් කවරක් ඉදිරිපත් කළද ඔවුන්ට වැදගත් වන්නේ ඒවායේ ගුණාත්මක තත්ත්වය නොව, හිනාවෙන්නට විසිල් ගසන්නට ඒවායේ ඇති අවස්ථා පමණි. අති දූෂිත විවෘත වෙළඳපල ආර්ථිකයෙහි ජීවත්වන්නට තරග වැද නිවසට පැමිණෙන බහුතරය දවසේ මහන්සිය සරළ විනෝදයකින් මුදා හැරීමේ අවස්ථාවන්ගෙන් සෑහීමට පත් වන්නේය.
මේ සමාජයේ තවත් කොටසක්, විශේෂයෙන් ආණ්ඩු පාලනයේ පීඩනය හේතුවෙන් මාධ්ය ඔස්සේ රටේ තොටේ තොරතුරු සොයන්නාවූ මැදපංතික පිරිස් මාධ්ය පිරිහීම හමුවේ එය අනිවාර්යෙන් නියාමනය කළ යුතු යැයි සිතන්නාහ. මෙවැනි මාධ්යයකින් වැදගත් කිසිවක් නොලැබෙන විට, එය පාලනය කිරීමෙන් අඩුම තරමින් “මාධ්ය විකාර” නතරවනු ඇතැයි ඔවුහු සිතන්නාහ. ආණ්ඩුව ඔවුන්ගේ යෝජිත විකාශන නියාමන පනත සඳහා සහාය ලබා ගන්නේ මේ බලාපොරොත්තු සුන්වූ පිරිසගෙනි.
අනෙක් නාගරික මැදපංතිකයින්, විශේෂයෙන් ද්විභාෂා වෘත්තිකයින් විදේශ මාධ්ය හා ගැට ගැසී ඇති හෙයින් ඔවුන් දේශීය මාධ්ය ගැන උනන්දුවක් නැත. එවගේම මේ වනවිට ඔවුන්ගේ මැදංපතික ජීවන රටා වැඩි මිලකට හෝ යථා තත්ත්වයට පත්ව ඇති හෙයින් ආණ්ඩුවේ අණ පනත් ගැනද ඔවුන්ගේ උනන්දුවක් නැත. ඔවුන්ගේ සමාජීය දුරස්ථ වීමට තවත් හේතුවක් වන්නේ, මේ පනතට එරෙහිවීමෙන් ආණ්ඩු විරෝධයකට ඇති අවකාශය පුළුල්වන්නේ යැයි වන ගණන් හැදීමය. මේ මොහොතේ ආර්ථික අර්බුදයෙන් ගොඩ යාමට නම්, ආණ්ඩු විරෝධයකට ඉඩ නොතැබිය යුතුයැයි වන අදහස ය. එහි ඇති අවාසිය වන්නේ ඕනෑම සමාජයක, සමාජ මතයක් නිර්මාණයකර තහවුරු කෙරෙන්නේ එවැනි නාගරික මැදංපතික පිරිස් විසින් වීමෙහි ය.
මාධ්ය ක්රියාකාරීන් සොයන්නේ නම්……
මේ අතර අදහස් ප්රකාශ කිරීමේ අයිතිය, මාධ්ය නිදහස, මාධ්ය ස්වාධීනත්වය, ආචාර ධර්ම, වෘත්තීය මාධ්යවේදය වැනි කාරණා ගැන පසුගිය කාලයේ විවිධ කතා කියූ, විවිධ ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් කළ, විරෝධතා සංවිධානය කළ ක්රියාකාරීන් හා සංවිධාන මේ යෝජිත “විකාශන නියාමන කොමිසම් පනත” ගැන දක්වන ප්රතිචාර “අපිත් තරගයේ දිව්වා” වැනි යන එන ගමන් කෙරෙන වැඩ ය.
එයට හේතු දෙක තුනකි. එකක් විවෘත වෙළඳපල ආර්ථිකයෙහි හැදෙන පාරිභෝගික සමාජය, ආත්මාර්ථකාමී ගමන් යන, පුද්ගලවාදී තරගයක හතිලන සමාජයකි. එහි “සාමුහිකත්වය” ක්රමානුකූලව අහෝසි වූවකි. විවෘත වෙළඳපල ආර්ථිකය විසින් ලබා දෙන නව තාක්ෂණික මෙවලම් සියල්ලද මේ පුද්ගලවාදී පැවැත්ම තහවුරු කෙරෙන කුඩා ජංගම දුරකතනයකට සීමා වන්නකි. ඒවායේ කණ්ඩායම් හැදීමද දුරස්ථ ක්රියාවකි. ඒවායෙන් හදන කණ්ඩායම්ද “අතථ්ය” (Virtual) කණ්ඩායම්ය. කිසි දිනක හමුනොවන නමුත් තාක්ෂණික මෙවලමක ඉන්නා කණ්ඩායම් ය.
එළෙසින් පරමානුගතවූ සමාජයේ සියලු සිවිල් ක්රියාකාරීන් හා සංවිධාන දැන් අත ගසන්නේ අන්තර්ජාල ක්රියාකාරකම් සමග “අතථ්ය” කණ්ඩායම් යොදා ගනිමින් විරෝධතා ගොනු කිරීමටය. සමාජ මාධ්ය ජාලවල, විශේෂයෙන් ෆේස්බුක් ගිණුම්වල සම්මුති විරහිත විරෝධතා සටහන් කරන, විද්යුත් පෙත්සම් අත්සන් කරන විරෝධතා වලටය. එළෙසින් ගොනු කරන විරෝධතා ඒ මොහොතට සීමාවී ලිහී යෑම එබැවින් සාමාන්ය තත්ත්වයකි.
අනෙක් කාරණාව වන්නේ ඉදිරි දේශපාලන පෙළ ගැසීම් කියවා ගැනීමට ඇති නොහැකියාව ය. සක්රීය සාමාජිකත්වයක් නොමැති සංවිධානවල දැනුම හා තොරතුරු අලුත් නොවන පසු තලයක, තාක්ෂණය අලුත් වූවත් බහුතරයක් තවමත් 60 – 70 දසකයෙන් මෙපිටට පැමිණ නැත. ඉදිරි කාලයේ මර්දනකාරි ආණ්ඩු පාලන, සමාජයේ තෝරාගත් ක්ෂේත්ර වලට සීමා නොවන බැව්ද කියවා ගත යුතු නමුත් එවැන කියවීමක්ද බහුතරයකට නැත. එනිසා පැරණි සම්මතයට ගොනු කළ ක්ෂේත්රගත විරෝධතා අද වලංගු නොවන බවද තේරුම් නොගන්නකි.
ඉදිරිය නිවැරදිව කියවා ගත් විට මේ පනතට, මේ ආණ්ඩුවේ මර්දනකාරී තීන්දු තීරණ වලට එරෙහිවී ඒවා අහෝසිකර ගැනීම, මාධ්ය නිවේදන, මාධ්ය සාකච්ඡා පැවැත්වීමෙන් ඉටුකර ගත නොහැකි බව අවබෝධ වන්නකි. මේ ආණ්ඩුව සමග එවැනි කාරණා කේවල් කළ හැක්කේ සියලු සමාජ පාර්ශවයන්ගේ හවුලක් ලෙස ගොනුවන සමාජ ව්යාපාරයකින් පමණක් බව තේරුම් යන්නකි.
කවුරුන් පිළිගත්තත් නොගත්තත් මාධ්ය ක්ෂේත්රයේ එවැන්නකට මුල පුරන්නට හැකි සාමාජිකත්වයක් සහිත සංවිධාන නැත. මාධ්යවේදීන්ගේ සංවිධාන ලෙස පෙනී සිටින කුඩා හවුල් සියල්ල පාහේ මාධ්ය ආයතනවල සේවකයින්ගෙන් සැදුම්ලත් සංවිධාන නොවන්නේය. එවැනි සාමාජිකත්වයන් ඇති සංවිධාන ඇත්තේ රජයේ මාධ්ය ආයතනවල පමණි. ඒවායේ ඇති ගැටළුව නම්, ඔවුන් හැම විටම වාගේ ආණ්ඩු බලයේ ඉන්නා දේශපාලනය සමග ඥාති සම්බන්ධකම් පැවැත්වීම ය.
බහුතරයක් මාධ්ය ආයතන පෞද්ගලික සමාගම්ය. විද්යුත් සංඛ්යාත භාවිත කරන ගුවන් විදුලි නාලිකා 25 ට ආසන්න සංඛ්යාවක් සහ රූපවාහිනි නාලිකා 07 ක් පමණ පෞද්ගලික මාධ්ය සමාගම්ය. ඒවායේ ආයෝජකයින් විවෘත වෙළඳපල ආර්ථිකයෙහි හැදුන වැඩුන ජාවාරම්කාර ව්යාපාරිකයින් ය. එබැවින් ඔවුන්ගේ මාධ්ය ආයතන සියල්ලෙහි නිසියාකාර පත්වීම් නැත. සැළකිය යුතු සංඛ්යාවක් නිශ්චිත වැඩසටහන් සඳහා සේවයේ යොදා ගන්නවුන්ය. ඒ ආයතනවල කිසිවකුට වෘත්තීය සමිති අයිතිය නැත. රැකියාවේ වගකීම් පැහැදිලිව ලිඛිතව ලබා දෙන්නේද නැත. සැමට පොදු වැටුප් ක්රම ඇත්තේද නැත.
එහෙත් ඒ කිසිවකු ඔවුන්ගේ ප්රශ්න වෙනුවෙන් මෙතෙක් පෙනී සිට නැත. කතා කර නැත. අවම තරමින් ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවෙහි 14.1(ඈ) වගන්තියෙන් තහවුරුකර ඇති සහ ජාත්යන්තර කම්කරු සංවිධානයේ අංක 87 සහ 98 සම්මුතීන් විසින් නියමානුකරණය කරනු ලැබ ඇති මූලික අයිතිවාසිකමක් වන වෘත්තීය සමිති අයිතිය හෝ ඉල්ලන්නේ නැත. මාධ්ය සංවිධාන වශයෙන් කටයුතු කරන සංවිධානද ඒ මූලික අයිතිය ගැන කතා කරන්නේ නැත.
වෘත්තීය සමිතියක සාමාජිකත්වය ගැනීමේ මූලික අයිතිය අහෝසිකර ඇතිවාට අමතරව එය ඉතා කීකරුව බාර ගන්නා සේවකයින්ට වෘත්තිකයින් සතු ස්වාධීන පෞරුෂයක් පවත්වා ගත නොහැක. අපේ රටේ මාධ්යවේදීන් වෘත්තිකයින් නොවන්නේ එබැවිනි. ඒ වෙනුවට අද ඉන්නේ ගුවන් විදුලි හා රූපවාහිනි අයිතිකරුවන් වෙනුවෙන් ඔවුන්ගේ නාලිකා, ප්රේක්ෂක අසන්නන්ට අලෙවි කරන්නාවූ කටකාර, හැඩකාර අලෙවි නියෝජිතයින් සමූහයක් පමණි.
සංඛ්යාත සහ කඩදාසි අතර වෙනස
අනෙක් බරපතල කාරණාව නම්, ඔවුන් භාවිත කරන, ඔවුන්ගේ මාධ්ය ආයතනයට බලපත්රයක් මගින් වසරකට හෝ දෙකකට ලබා දී ඇති විද්යුත් සංඛ්යාතවල හිමිකාරිත්වය ඇත්තේ සමාජයට බව නොදැන සිටීමය. එය දැන සිටියත් ඒ හා ඊළගට ගැට ගැසෙන වගකීම් හා සීමා ගැන නොදන්නා බව ඔවුන් කැමරා හා මයික් ඉදිරියේ හැසිරෙන ආකාරයෙන් ඔප්පු වන්නකි. පසුගිය දිනක නීතිය හදාරා ඇතැයි කියන්නාවූ පත්තර පිටු කියවන්නකු කැමරාව ඉදිරියේ අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවෙන් පුද්ගලයින් අත්අඩංගුවට ගන්නා ලෙස ආයාචනා කරනු ඇසුවේ පුදුමාකාර අපුලක් සමගින්ය.
එවැනි මාධ්ය ඇම්බැට්ටයෝ ඔවුන් භාවිත කරන්නේ මහජන දේපළක් වන සංඛ්යාත ගොනුවක් බව කොහෙත්ම නොදනිති. විද්යුත් මාධ්ය සහ මුද්රණ මාධ්ය අතර ඇති වැදගත්ම වෙනස ඇත්තේද සංඛ්යාත සමාජගත පොදු දේපළක් වීමෙහිය. එබැවින් ආණ්ඩුවකට විද්යුත් සංඛ්යාත සම්බන්ධයෙන් ඇත්තේ කොන්දේසිගත භාරකාරත්වයක් පමණි. සංඛ්යාත රිසිසේ බෙදා හැරීමට හෝ අලෙවි කරන්නට ආණ්ඩුවකට අයිතියක් නැත. පසුගිය දිනෙක පාර්ලිමේන්තු මන්ත්රීවරයෙකු අවුරුදු පතා අලුත් කිරීමේ පදනමින් සංඛ්යාත ලබා දීමට මේ ආණ්ඩුව යෝජනා කිරීම මාධ්ය ආයතන අස්ථාවර කිරීමක් හා ඒවායේ සේවකයින්ගේ රැකියා අනාරක්ෂිත කිරීමක් යැයි බෙරිහන් දුන්නේ, සංඛ්යාත භාවිතය ගැන කිසිදු දැනුමක් නොමැති බව ප්රදර්ශනය කරමින්ය.
ජාත්යන්තර සම්මතයන්ට අනුව, විකාශනය සඳහා සංඛ්යාත පැවරෙන්නේ කෙටි කාලීනව පමණි. එසේ බලපත්රයක් ලබා දීමේදී මාධ්ය ආයතනය වෙත සමාජ වගකීම් හා මාධ්ය සදාචාරය අවධාරණය කෙරෙන කොන්දේසි ගණනාවක් පැනවිය යුතු වන්නේය. එවගේම ඒ සියල්ල ප්රසිද්ධ කළ යුතුද වන්නේය. එකී කොන්දේසි උල්ලංඝණය කෙරෙන්නේ නම් ඕනෑම පුරවැසියකුට තමන්ගේ සංඛ්යාත අවභාවිත කිරීම පිළිබඳව මාධ්ය සමාගමට සහ සේවකයාට එරෙහිව පැමිණිලි කිරීමේ ස්වාධීන යාන්ත්රණයක්ද තහවුරුකර තිබිය යුතුය. මාධ්ය සමාගමේ ස්ථාවරත්වය හා මාධ්ය රැකියා සතු සුරක්ෂාව ඇත්තේ එම කොන්දේසි රැකීමෙහිය. එයද එක් කොන්දේසියකි.
එවැනි කොන්දේසි මුද්රිත මාධ්යයන්ට නැත. මුද්රිත මාධ්ය සමාජ දේපළ කිසිවක් භාවිත නොකරණ හෙයිනි. තම ප්රවෘත්ති, තොරතුරු, විශේෂාංග ආදිය සමාජයට සන්නිවේදනය කිරීමේදී මුද්රිත මාධ්ය භාවිත කරන්නේ ඔවුන් මිලට ගන්නා කඩදාසි ය. ඒ අනුව මුද්රිත මාධ්යයන්හි සියල්ල පෞද්ගලික ආයෝජන වන අතර, ඔවුන්ට පැවරෙන කොන්දේසි වන්නේ මාධ්ය සදාචාරය හා ආචාර ධර්ම පිළිපැදීමය. විද්යුත් විකාශන සඳහා කෙතරම් දියුණු තාක්ෂණ උපකරණ සහිත කෙතරම් උසස් තත්ත්වයේ ශබ්දාගාර, පටිගත කිරීමේ හා සංස්කරණය කිරීමේ කුටි ඉදි කළත් අවසානයේ විකාශනය සිදුවන්නේ මහජනතාවට අයිති සංඛ්යාත භාවිත කිරීමෙන් පමණි.
එනිසාම, මුද්රිත මාධ්ය වෙත පැනවෙන සමාජීය සදාචාරාත්මක කොන්දේසි වලට අමතරව විද්යුත් සංඛ්යාත භාවිත කරන්නාවූ විකාශන සඳහා මහජන වගකීම සම්බන්ධ කොන්දේසිද ඇත. එහෙත් දූෂිත ආයතන හා දූෂිත දේශපාලනයක එවැනි කොන්දේසි කිසිවක් මෙතෙක් ප්රකාශයට පත්කර නැත. එබැවින් දැනට විකාශන සේවා පවත්වා ගෙන යන මාධ්ය සමාගම් සතු සංඛ්යාත ගොනු කවරේද කොපමණද යන්න සහ ඒවා සමග පැවරුන කොන්දේසි මොනවාද යන්න දන්නා කෙනෙකු නැත. එයම ආණ්ඩු හා රාජ්ය ආයතන විසින් ජනතා අයිතිය බරපතල ලෙස උල්ලංඝණය කිරීමකි. මාධ්යවේදී සංවිධාන සහ සමාජ ක්රියාකාරීන් එවැනි උල්ලංඝණ බාර ගන්නේ කෙසේද යන්න අතිශය වැදගත් දේශපාලන කාරණාවකි.
ඉතිරි අතළොස්සේ කාර්ය
මේ පනත ගැන කතා කරන්නට සිදුව ඇත්තේ එවැනි ඉතා අවාසි සහගත පසුබිමකය. ඒ වෙනුවෙන් කතා කිරීමට සහ] වැදගත් සමාජ මතයක් අප්රමාදව හැදීමේ වගකීම බාර ගැනීමට සිදුවන්නේ ඉතිරිව ඉන්නා නාගරික අතළොස්සකට ය. ඔවුන්ද එතරම් සංවිධානාත්මක පිරිසක් නොවීම තවත් අවාසියකි. ඒ සියලු අවාසි අතර යම් ආරම්භයකට යොදා ගත හැකි කරුණු කාරණා කිහිපයක් සැකෙවින් මෙලෙස සටහන් කරමි.
මේ යෝජිත පනත සම්බන්ධව විරුද්ධ විය යුතු වගන්ති ගණනාවක් ඇත. ඉතා සැකෙවින් කිවහොත් කොමිසම සඳහා සාමාජිකයින් පස් දෙනෙකු පත් කිරීමේ සිට මාධ්ය ඔස්සේ සාකච්ඡා කළ හැකි විෂයන් හා ඒවායේ දිග පළල තීන්දු කිරීමත්, මාධ්ය ආයතන වැටලීමේ සිට පුද්ගලයින් අත් අඩංගුවට ගැනීම දක්වාත් වන බොහෝ ප්රතිපාදන, තව දුරටත් ප්රති ත්රස්ත පනතක අවශ්යතාවක් පෙන්වන්නේ නැත. එබැවින් මේ යෝජිත නියාමන පනත පිළිබඳව මතු කළ යුත්තේ මූලික ප්රතිපත්තිමය කාරණාවකි.
මේ විද්යුත් මාධ්ය අනිවාර්යෙන් නියාමනය කළ යුතුය. එහෙත් එය ආණ්ඩුවක දේශපාලන කාර්යක් නොවේ. මාධ්ය පවතින්නේ එහි සේවා සැපයුම්කාර පිරිස මත නොවේ. විද්යුත් මාධ්ය පවතින්නේ මූලිකවම අසන්නන් හා නරඹන්නන් සමගය. සමාජය සමග ය. එබැවින් සංඛ්යාත හිමි එම සමාජය විසින් විකාශන නියාමනය කිරීමේ කොන්දේසි තීන්දු කළ යුතුය. ඒවා නීතිගත කළ යුත්තේ සමාජ අනුමැතියට යටත්ව පමණි.
එබැවින් මේ මොහොතේ සිදුවිය යුත්තේ ආණ්ඩුව යෝජනාකර ඇති පනතේ වගන්ති මත කෙරෙන විවාද නොවේ. ඒ පනත මුළුමනින් ප්රතික්ෂේප කරමින් විද්යුත් විකාශන නියාමනය පිළිබඳ වැදගත් සමාජ සංවාදයක් ආරම්භ කිරීමය. නියාමන වගකීම ජනතාව අතට ගැනීමය.
කුසල් පෙරේරා
2023 ජුනි 11
විශේෂාංග
මහබැංකුව සුද්ද සිංහලෙන් කියන දේ පවා නොවැටහෙන හෙළයේ යක්කු
Published
4 days agoon
November 5, 2024By
editor“බීරි අලියාට වීණා වාදනය කිරීම වැනි” යැයි කතාවට කියති. මේ උපහැරණ කතාවේ අතීත සන්දර්භයන් මොහොතකට පැත්තකින් තියා, එහි මතුපිට වචනාර්ථයෙන් ගත්තොත්, ඒ කියමන මගින් වගඋත්තරකරු කළ හැක්කේ එක් අයෙකි. එනම්, වීණා වාදකයා ය. මන්ද යත්, බීරි අලියෙකුට ශ්රවණාස්වාදයක් සැපයීම සඳහා නිරර්ථක ප්රයත්නයක් ගැනීමට තරම් මෝඩයෙකු වීම ගැන ය. එහෙත්, ඔහු වීණාව වයන්නේ අලියා බිහිරි බව නොදැන නම්, ඔහුට සමාවක් තිබේ. කෙසේ වෙතත්, මොන තත්වයක් යටතේවත්, අලියා වගඋත්තරකරුවෙකු කළ නොහේ. මන්ද යත්, උගේ බිහිරිකම පිළිබඳ වගවෙන්නට ඌට නොහැකි බැවිනි. එනම්, මේ උපමාවේ දැක්වෙන දෙන්නාම, කෙනෙක් කායික ආබාදයක් නිසාද, අනෙකා මානසික අනවබෝධයක් නිසාද, අහිංසක විය හැකිය.
එහෙත් මේ මොහොතේ දේශපාලනික ‘අලි’ විශේෂයක් ගම් වැදී සිටිති. ඔවුන්ගේ ලාංඡනය පවා ‘අලියා’ ය. ඒ අලින්ට කන් නෑසීමේ කිසි ආබාදයක් නැත. එහෙත්, නෑසෙන බවක් පිටට අඟවා සිටීමට හරි හපන්නු ය. නොදැනුවත්කමක් හෝ අනවබෝධයක් නිසා නොව, දේශපාලනික කුහකකමක් නිසා ය. මේ දිනවල මුහුණුපොත වැනි තැන්වල මෙවැනි අලි කුලප්පු බොහොමයකි. ඔවුන් කරන්නේ, තමන් තැන්පත් බවක් මතුපිටින් පෙන්නා, අනෙක් හැමෝම කුලප්පු කිරීමට බැලීමයි. ඒ අතින් ගත් විට, කතරගම-බුත්තල මාර්ගයේ මහ දවල්ටත් කරදරකාරී රංචු වශයෙන් ගැවසෙන අලි රංචු මොවුන්ට වඩා අහිංසක යැයි සිතෙයි.
රූපවාහිනී සහ සමාජ මාධ්ය ජාලා ඔස්සේ මේ දිනවල පොල් පෝලිම් දකින්ට තිබේ. පොල් ගෙඩියක් සඳහා පෝලිමක සිටින්ට වීම සැබවින්ම ප්රවෘත්තියක් තමයි. ජනතාවගේ එදිනෙදා ජීවිතයට බලපාන සිල්ලර ලුහු ප්රවෘත්ති පවා රටට වැදගත් ය. එහෙත්, ඒ සාමාන්ය ප්රවෘත්තියෙන් පටු දේශපාලනික පාඩමක් ප්රක්ෂේපණය කිරීමට තැත් කෙරෙයි නම්, ඒ ගැන කෙනෙකු දෙවරක් සිතා බැලිය යුතුය. ඒ මෙසේ ය: අනුර කුමාර දිසානායක ජනාධිපති පදවියට පත්ව මේ ගතවෙන්නේ පස්වැනි සතියයි. පාර්ලිමේන්තුව විසුරුවා හැර ඇති බැවින්, ව්යවස්ථාදායකයක් නැත. කැබිනට් මණ්ඩලය සමන්විත වන්නේ, ජනාධිපතිවරයාද ඇතුළුව, තුන්දෙනෙකුගෙන් පමණි.
ඒ, එක පැත්තකි. එතකොට අනිත් පැත්ත? පොල්වල මිල ඉහළ ගොස් තිබේ. එසේ වන්නේ, එක්කෝ, පොල් අස්වැන්නේ හිඟයක් නිසා විය හැකිය. නැත්නම්, පොල් ප්රවාහණයේ සහ බෙදාහැරීමේ ප්රශ්නයක් නිසා විය හැකිය. එසේත් නැත්නම්, අතරමැදි ජාවාරම්කාර ස්වභාවයක් නිසා විය හැකිය. හේතුව පළමුවැන්න නම්, ඒ ගැන මේ ආණ්ඩුවට fදාස් කීමෙන් වැඩක් නැත. මන්ද යත්, පොල් වගාව වර්ධනය කිරීම හෝ අඩාළ කිරීම සම්බන්ධයෙන් පසුගිය මාසය ඇතුළත මේ ආණ්ඩුව මගින් ගන්නා ලද කිසි පියවරක් ගැන දැනගැනීමට නැති බැවිනි. දැන් වෙළෙඳපොළට එන්නේ (හෝ නොඑන්නේ), සැප්තැම්බර් 21 වැනිදා වන විට, එනම් පසුගිය ජනාධිපතිවරණයට කලින් දවස්වල පොල්ගස්වල හටගත් පොල්ගෙඩි මිස, ඉන්පසුව ‘මාලිමාව’ විසින් අලුතෙන් ඉන්දවන ලද පොල්පැලවලින් නෙලාගත් අස්වැන්නක් නොවේ.
එහෙත්, මෙසේ පොල් මිල ඉහළ ගොස් ඇත්තේ දෙවැනුව හෝ තෙවැනුව කී කාරණය නිසා නම්, ඒ ගැන මේ ආණ්ඩුවට ඇඟිල්ල දිගු කිරීම අසාධාරණ නැත. එසේම එය වහා විසඳීමද අපහසු නැත. මාසයක කාලයක් වුව ඊට ප්රමාණවත් වන බැවිනි. එහෙත්, අද අපට දකින්ට ලැබෙන්නේ, රතුපාට ටයිපටියක් කරේ බැඳගෙන මහපාරක පොල් විකුණන මහත්මයෙකුගේ පින්තූරයක් සහිත උපහාසාත්මක වාර්තාවන් ය. ඒවායින් ඉලිප්පීමට බලන්නේ වර්තමාන ආණ්ඩුවේ අසාර්ථකත්වය, අකාර්යක්ෂමතාව සහ ආධුනික භාවය වැනි කාරණා ය. ඒ කියන හැම අඩුවක්ම, අලුතෙන් බලයට පත් ආණ්ඩු පාර්ශ්වය තුළ තිබීමට බැරිකමක් නැත. එහෙත්, ඒ ගැන තීරණයක් ගැනීමට තරම්, මේ කියන කිසි කාරණයක් කොහෙත්ම ප්රමාණවත් නැති බව නම් පැහැදිලියි. ඒ අනුව ගත් විට, එවැනි විවේචන ව්යුත්පන්න වන්නේ, හුදෙක් පටු දේශපාලනික අවශ්යතා පෙරදැරිව පමණක්ම බව ඉඳුරා කිව හැකිය.
රුපියල් බිලියන 100 ක් අලුතෙන් අච්චු ගහලද?
වීණා වාදනය නෑසෙන සේ සිටින ලොකුම අලියා පෙනෙන්නේ, මේ රජය බලයට පත්වූ දා සිට මහබැංකුව විසින් රුපියල් බිලියන සියයකට අධික මුදලක් අලුතෙන් අච්චුගසා ඇතැයි කියන කතාව සම්බන්ධයෙනි. මේ හාහෝව පටන්ගත් දවසේ සිට එක මහත්මයෙක් සමාජ මාධ්ය හරහා පුහුදුන් අපේ දැනගැනීම සඳහා දෛනික වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කරමින් අපව යාවත්කාලීන කෙළේය. ඒ, “අද මහබැංකුව අච්චු ගැසූ මුදල් ප්රමාණය බිලියන මෙච්චරයි!!!” ආදී වශයෙනි. මේ ආන්දෝලනය මේ වන විට මොන තරම් උච්ච ස්ථානකයට නැඟ ඇත්ද යත්, ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ හිටපු උපදේශක මහත්මයෙක් අද මුහුණුපොතේ සටහනක් තබමින් මෙසේ කියා ඇත:
“ලංකාවේ ඉන්නෙ, ආර්ථික විද්යා දැනුම තියා, හරියට වැසිකිළියකට ගිහිල්ලා එන්නවත් දැනුමක් නැති, නූගත් මෝඩ හැත්තක්. එවැනි අමු ගොබ්බ සමාජයකට රටක මුදල් පාලනය කරන හැටි ගැන කියලා දෙන්න බැහැ. ඒවා තේරුම්ගන්න තරම් දියුණු මනසක් උන්ට නැහැ.”
එසේ කියා ඊට පේළි කිහිපයකට පසුව යළිත් ඔහු මෙසේ කියයි:
“මේ රටේ ඉන්නෙ නූගත්, වනචර, අහංකාර, ගොබ්බ හැත්තක්. එවැනි ජනතාවකට කවදාවත් දියුණු වෙන්න බැහැ. ගෝඨාභය ක්රියාත්මක කළ දේශීය ආර්ථික යාන්ත්රණය විතරයි මේකට විසඳුම වුණේ. නමුත් ඒ අවස්ථාව අනුරලා විසින්ම විනාශ කළා. ඊනියා අරගලය නොකරන්න, ලංකාව අද වේගයෙන් සංවර්ධනය වෙන රටක්… මාලිමාවට කතිරය ගහපු අයට මට කියන්න තියෙන්න, ධර්මය ඔබට මඟ වේවා!”
මෙවැනි ප්රකාශ ගැන, පරිච්ඡේද ගණන් පිළිතුරු ලියා පාඨකයන් වෙහෙසට පත්කිරීම අනවශ්යයි. එහෙත්, ඔහු මුලින් පවසන සියල්ලත්, ඒවා පවසන ව්යාකරණය සහ ශෛලියත් සමග එහි අවසාන සිල් පදය පමණක් අවධාරණය කිරීමට මා කැමතියි. එනම්, අර තරම් අසාර කතාවක් සහ අශෝභන භාෂාවක් වහරණ මහත්මයෙකු, එහි අවසානයේදී “ධර්මය ඔබට මඟ වේවා!” යැයි ප්රාර්ථනා කරන්නේ මොන දිවකින්ද යන්නයි.
මේ ආණ්ඩුව ගැන විවේචන නොකළ යුතු අව්යක්ත ආකාරයක්ම ඔහු සිය විවේචනය සඳහා යොදාගෙන ඇත්තේ, හේතුවක් ඇතිවයි. එවැනි රළු ව්යාකරණයකින් තොරව, ගෝඨාභයගේ වසුරු ඉතිහාසය වැසීම අසීරු බව දන්නා බැවිනි. බළලුන් මලපහ කළ පසු වැලි අහුරකින් එය වසා යනවා ඔබ දැක තිබේද? එයින් ගන්ධස්කාරය නොවැසෙන බව ඌ දන්නවාදැයි අපි නොදනිමු. එහෙත්, එය උගේ සහජ පුරුද්ද බව නම් අපි දනිමු. එය පවා, ගලක පහරපු දාට ඌට කරගැනීමට නොහැකි වෙයි!
ලංකාවේ ජනතාව ආර්ථික විද්යා දැනුම අතින් පමණක් නොව, වෙනත් බොහෝ අංශවලින්ද, ප්රශස්ත මට්ටමක නැති බව ඇත්ත. මෙපමණ කලක්, ඔහුගේ හිටපු ජනාධිපතිවරයාද ඇතුළු බහුතරයක් නායකයන්ට සහ දේශපාලනඥයන්ට ඉතා පහසුවෙන් ජනතාව රැවැට්ටවීමට හැකි වුණේ එබැවිනි. ඒ ගැන බරපතළ විවාදයක් නැති මුත්, එහි අනිත් පැත්තේ කතාවක්ද ඇති බවත් අමතක නොකළ යුතුය. ගෝඨාභය රාජපක්ෂට බලයට පැමිණීම සඳහා කැලණි ගඟෙන් ප්ලාස්ටික් බෝතලයකින් නාගයෙකු වැඩැම්ම වූ පුද්ගලයාගේ ඇපත් රාජසන්තක කරවීමට ගිය වර ජනාධිපතිවරණයේදී ජනතාව වගබලාගත් බව අපි දනිමු. ඔව්, අපේ ජනතාව පාඩමක් ඉගෙනගන්නේ විශාල වියදමක් දැරීමෙන් පසුව යැයි කෙනෙකු කියන්නේ නම් සහ ඒ පාඩම යළිත් අමතක කිරීමටත් ඒ ජනතාව පෙළඹිය හැකි බවත් කියන්නේ නම්, ඒකත් ඇත්තයි. අර උපදේශකයා මෙසේ ලියන්නේ, ‘මාලිමාව’ අසාර්ථක වෙතොත්, අන්න ඒ ජනතාවගේ දුර්වලතාව (සුදුසුකම!) ස්වකීය ප්රයෝජනයට ගැනීමේ අනාගත අපේක්ෂාව නිසාම යැයි මම සැක කරමි.
පාලකයනට ඇන්දවිය නොහැකි වන තරමට අපි දැනුවත් වෙමු
අප කළ යුත්තේ, ජනතාවට බැණවැදීම නොව, ජනතාව හැකිතාක් දැනුවත් කිරීමට නිරතුරුව උත්සාහ කිරීමයි. සල්ලි අච්චු ගැසීම ගැන කතාව අපට එතැනින් පටන්ගත හැකිය. මේ කතාව සමාජගත කෙරුණේ සල්ලි අච්චුගැසීමක් වශයෙනි. “අච්චු ගැසීම” යන යෙදුම ආ සැණින්, පුහුදුන් සිතට එන්නේ, යම් මුද්රණ යන්ත්රයකින් අලුතෙන් අච්චුගැසෙන නෝට්ටු සහ කාසි තොගයකි. විවේචනය ඉදිරිපත් කළ පිරිසේ අධ්යාශය වුණේද, ඒ රසවත් අර්ථයම ජනතා සිත්සතන් තුළ කාවැද්දීමටම තමයි. විජිත හේරත් ඒ පැනයට පිළිතුරක් දුන්නේය. මේ පිළිතුර ඇතැමුන්ගේ විවේචනයට ලක්ව තිබේ. ඔහු කීවේ, වර්තමාන මුදල් ඇමතිවරයාගේ අත්සන සහිත එක මුදල් නෝට්ටුවක් හෝ හැකි නම් ඉදිරිපත් කරන ලෙසයි. ප්රශ්නය ඉදිරිපත් කළ චෝදකයාගේ අදිසි අරමුණ ප්රකාරව ගත් විට විජිත හේරත්ගේ පිළිතුරත් ඊට සහමුලින්ම ගැළපෙයි. එහෙත්, චෝදනාව සහ පිළිතුර යන දෙකම, මිනිසුන් දැනුවත් කිරීමට වඩා මෝහයේම ගිල්වා තැබීමට තුඩුදෙයි. මේ කාරණය ගැන මහබැංකුව සවිස්තරාත්ම ප්රකාශයක් දැනටමත් කර තිබේ. එහෙත් අලියාට ඇසෙන පාටක් නැත.
ඉතා නුදුරේදී (දැන් පවා) කිසි මුදල් නෝට්ටුවක් දෑහින් නොදැක අපේ දින චර්යාව ගතවෙන ආකාරයක් අපට දැනගත හැකි වනු ඇත. එනම්, මූල්ය ක්රමය තුළ, ස්පර්ශනීය නෝට්ටු හෝ කාසි වශයෙන් නොව, යම් අස්පර්ශනීය අගයන් සමුදායක් වශයෙන් ආර්ථිකයක් තුළ ක්රියාත්මක වන බවයි. කෙසේ වෙතත්, ‘මුදල් අච්චුගැසීම’ යන බැවහැර ඥානයෙන් ගැනෙන්නේ, ‘මුදල් මැවීමක්’ නමැති සංකල්පීය මූල්ය ක්රියාකාරීත්වයකි. එනම්, ආර්ථික ක්රියාකාරකම් සඳහා බැංකු සහ වෙනත් මූල්ය ආයතන හරහා මුදල් පැටව් ගැස්සවිය හැකි බවයි. එහි ගාමක කේන්ද්රය වන්නේ රටක මහබැංකුවයි. උදාහරණයක් වශයෙන්, මහබැංකුව වෙනත් වාණිජ බැංකුවකට සපයන එක රුපියලකින්, මාස 18 ත් 24 ත් අතර කාලයකදී, එකී මුදල රුපියල් 9 ක් දක්වා වැඩි වන අගයක් බවට පරිවර්තනය වන බව, මහබැංකුවේ හිටපු නියෝජ්ය අධිපතිවරයෙකු වන ආචාර්ය ඩබ්. ඒ. විජේවර්ධන පෙන්වා දෙයි. ‘අච්චු ගැසීම’ යන්නෙන් අදහස් වන්නේ අන්න ඒ කියන ‘මුදල් මැවීමයි.’
මෙය දිනපතා මහබැංකුවක් විසින් කරන කාර්යයකි. මහබැංකුවක් එසේ කරන්නේ ඇයි? යම් නිශ්චිත දිනයක බැංකු පද්ධතියට අවශ්ය කරන යම් මුදල් ප්රමාණයක් තිබේ. උදාහරණයක් වශයෙන්, එදාට යම් පුද්ගලයෙකුට ඒ බැංකුව විසින් දිය යුතු නිවාස ණයක් හෝ ඒ බැංකුව විසින් ස්ථාවර තැන්පත්කරුවෙකුට ආපසු ගෙවිය යුතු මුදලක් වැනි දෙයක් විය හැකිය. මෙය හඳුන්වන්නේ බැංකුවක ‘ද්රවශීලතාව’ වශයෙනි. තනි පුද්ගලයෙකු වශයෙන් ගත්තොත් අද දවසේ වියදම් සඳහා මගේ අතේ ඇති මුදල මගේ ද්රවශීලතාවයි. එය, හිඟ එකක් විය හැකිවා සේම, අතිරික්ත එකක්ද විය හැකිය. එනම්, අද දවසේ මට කිරීමට ඇති වියදම රුපියල් දහසක් මුත් මගේ අතේ ඇත්තේ රුපියල් පන්සීයක් පමණක් නම්, එය හිඟ (ඌන) ද්රවශීලතාවකි. අද දවසේ මට කිරීමට ඇති වියදම රුපියල් දහසක් මුත් මගේ අතේ දෙදහසක් ඇත්තේ නම් එය අධි-ද්රවශීලතාවකි. මුළු රටක සමස්ත බැංකු ක්රමය තුළ පවත්නා ද්රවශීලතාවත් එසේ ය.
මූල්ය ක්ෂේත්රය තුළ පවතින ද්රවශීලතාව හිඟ වන විටත්, අතිරික්ත වන විටත්, රටේ ආර්ථිකයට හානි පැමිණෙයි. ඒ, උද්ධමනය හෝ අවධමනය මාර්ගයෙනි. උද්ධමනය යනු, භාණ්ඩ හා සේවාවල මිල ඉහළ යාමේ වේගයයි. අවධමනය යනු, මිළ පහළ යාමේ වේගයයි. මේ දෙකම, එක්තරා මට්ටමකින් පසු, නරකයි. එසේ හෙයින් මහබැංකුවක් දිනපතාම, මුල්ය ක්ෂේත්රයේ සමතුලිතතාවක් පවත්වාගත යුතුය. ආචාර්ය ඩබ්. ඒ. විජේවර්ධන පෙන්වා දෙන පරිදි, මේ උද්ධමන වේගය සියයට 2-3 අතර අගයක පවත්වාගැනීම මැනවි. ඒ සඳහා යම් දිනෙක, (එනම් අවධමනය පවතින අවස්ථාවක) සල්ලි අලුතෙන් පොම්ප කිරීමට මහබැංකුවට සිදුවෙයි. තවත් දිනෙක (එනම්, උද්ධමනය පවතින අවස්ථාවක) සල්ලි තමන් වෙතට ඇදගැනීමට මහබැංකුවට සිදුවෙයි.
මහබැංකුවේ ප්රධාන කර්තව්යයක් වශයෙන්, රටේ උද්ධමනය මේ වසර තුළ සියයට 5 සීමාවේ රඳවාගත යුතු බවට, රනිල් වික්රමසිංහගේ හිටපු රජය සහ මහබැංකුව අතර නීතිමය ගිවිසුමක් ඇති කරගෙන තිබේ. එහෙත්, පසුගිය මාසයේ (සැප්තැම්බරයේ) රටේ තිබුණේ උද්ධමනයක් නොව, සෘණ 0.5 ක අවධමනයකි. ඊයේ (30) ප්රකාශයට පත්, සංගණන සහ සංඛ්යාන දෙපාර්තමේන්තුවේ අලුත්ම වාර්තාවට අනුව, මේ මාසයේ තිබී ඇත්තෙත් උද්ධමනයක් නොව, සෘණ 0.8 ක් වන, ඊටත් වැඩි අවධමනයකි. ඒ නිසා අලුතෙන් ආර්ථීක ක්රියාවලිය තුළට මුදල් පොම්ප කළ යුතු විය. බිලියන 100 ක් අලුතෙන් ‘මුදල් අච්චුගැසුවා’ යැයි කියන්නේ එකී ‘මුදල් මැවීමටයි.’ මෙය මැවීමක් වන්නේ, මහබැංකුවේ සිට වෙනත් බැංකු වෙත නෝට්ටු වශයෙන් අලුතෙන් අච්චු ගසා අරගෙන ගියේය යන අදහසකින් නොව, ගිණුම් පොත් දෙකේ වාර්තා තුළින් (එනම්, මහබැංකුවේ පොතෙන්) අනිත් බැංකු අංශයේ පොත්වලට ඉලක්කම් ප්රවාහණය කිරීමක් සිදු වී ඇති බව ය.
ඇත්ත. ඒ මගින්ද මුදල් සැපයුම වැඩි වන බව ඇත්ත. එනිසා, එය ආර්ථිකයට බලපෑම් ඇති නොකරතියි කිව නොහේ. ඒ කියන අලුතෙන් මැවූ මුදල් ප්රමාණය, ආර්ථිකයට ඔරොත්තු නොදෙයි නම්, (එනම්, සමස්ත ආර්ථික ක්රියාකාරීත්වය සමග සමපාත නොවෙයි නම්) එය ආර්ථිකයට විනාශයක් වන බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත. රාජපක්ෂවරු, දේශපාලනික අවශ්යතා සමග ගැටගගැසුණු රජයේ ආර්ථික අවශ්යතා සඳහා මහබැංකුව ලවා මුදල් ‘අච්චු ගැසීම’ රටේ ආර්ථීකයට ප්රශ්නයක් වුණේ එබැවිනි. (ඔවුන් එය එදා හැඳින්නුවේ, “නූතන මූල්ය න්යාය” නමිනි.) මේ මොහොතේ මහබැංකුව මුදල් මවා ඇත්තේ, ආණ්ඩුවේ කිසි අවශ්යතාවක් සඳහා නොව, රටේ මූල්ය ආර්ථිකයේ දෛනික අවශ්යතාවක් සඳහා ය. අලුත් ‘මහබැංකු පනත’ අනුව, කොහොමත් ආණ්ඩුවේ අවශ්යතා සඳහා මහබැංකුව විසින් මුදල් මැවීම (අච්චු ගැසීම) දැන් නීතියෙන් තහනම් ය.
උද්ධමනයක් සහ අවධමනයක් මහබැංකුවක් විසින් පාලනය කරගත යුත්තේ ඇයිද යන්නත්, අධි-උද්ධමනයකදී නම් මූල්ය ක්ෂේත්රයේ මුදල් සැපයුම මහබැංකුවක් මැදිහත් වී අඩු කළ යුත්තේ සහ අවධමනයකදී නම් මුදල් සැපයුම ප්රසාරණය කළ යුත්තේ ඇයිද යන්නත් පැහැදිලි කිරීමට මෙහිදී අවකාශ නැත. එහෙත්, ඒ කිසිවක් ගැන කතා නොකර, අලුත් ආණ්ඩුව බිලියන සිය ගණනින් මුදල් අච්චුගසා ඇතැයි කියන විට, ජනතා සිත්සතන් තුළට කාවදින්නේ, හිටපු මහබැංකු අධිපති මහාචාර්ය ඩබ්. ඩී. ලක්ෂ්මන් සහ අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල්ගේ කෙරුවාවම තමයි කියා ජනතාව අතර වැරදි අදහසක් පැතිරවීමට උත්සාහ දැරීම කනගාටුදායක ය.
කෙසේ වෙතත්, අවසානයේ කිව යුතු දෙයක් තිබේ. මේ කියන ජනප්රිය විවේචන ක්රමය ඔවුන්ද, එනම් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ ඇතුළු ‘මාලිමාව’ද ඉතා හුරතලෙන් කාලයක් තිස්සේ සංරක්ෂණය කරගෙන ආ ක්රමයකි. ඔවුන් විපක්ෂයේ සිටින විට බොහෝ ප්රශ්න දෙස ඔවුන් බැලුවේද මේ ජනප්රිය විලාසයෙන්මයි. දැන්, ‘මාලිමා’ ආණ්ඩුවක් යටතේ අලුත් සංස්කෘතියක් බිහි වෙතැයි යන බලාපොරොත්තුවක් ජනතාවට තිබේ. ඒ සංස්කෘතිය තුළට, මේ කියන කාරණයත් පාඨග්රන්ථයක් වශයෙන් ඇතුළත් කරගත යුතුව ඇත. එනම්, රටක සංකීර්ණ ප්රශ්න, සිල්ලරට උලුප්පා පටු දේශපාලන වාසි ලබාගැනීමේ පුරුද්ද අතහැරදැමීමත්, එකී අලුත් දේශපාලන සංස්කෘතිය තුළට ඇතුළත් කරගත යුතු බවයි.
(ප.ලි. මේ සතියේ එක්තරා රූපවාහිනී වැඩසටහනකදී ඉතා ව්යක්ත සහ නිරවුල් ලෙසින් කාංචන විජේසේකර විසින් මේ අවසාන කාරණය පෙන්වා දෙන ලදි. ඔහුගේ දේශපාලනය සහ කඳවුර ගැන මේ ලියුම්කරුට මොන තරම් ප්රශ්න ඇතත්, තිත්ත ඇත්තක් වුණත් තර්කානුකූලව පැහැදිලි කරදීමේ දක්ෂතාවෙන් යුත් තරුණ දේශපාලනඥයකු වන නිසා, හැකි නම් ඒ කතාවටත් සවන්දීම වැදගත් යැයි යෝජනා කරමි).
විශේෂාංග
දුරකථන සමාගම්වල පරණ නොම්බර සෙල්ලමින් පාරිභෝගිකයන් අපරාධකරුවන් වීමේ සම්භාවිතාවක්
Published
1 week agoon
October 31, 2024By
editor“මුදලාලි වැලි ලෝඩ් එකක් ගන්න පුළුවන් ද? කියුබ් එක කීය ද?” ජංගම දුරකතනය හරහා මෙම ඇමතුම ලැබුණේ, ගොඩනැගිලි ද්රව්ය අලෙවිකරුවෙකුට නොවේ.
එම ඇමතුම ලැබුණේ, ප්රසිද්ධ මාධ්ය ආයතනයක මාධ්යවේදියෙකුට ය.
ඔහු සේවය කරන ආයතනයේ ම තවත්, මාධ්යවේදිනියකට කෙටි පණිවුඩයක් ලැබී තිබිණි.
ඉන් කියවුණේ, මේ වසරේ මෝටර් රථයේ දුම් පරීක්ෂණ සහතිකය අලුත් කර ගන්නා ලෙස සිහි කැඳවීමකි.
ඇය සතුව මෙතෙක් කිසි දිනෙක මෝටර් රථයක් තිබී නැත.
පෞද්ගලික බැංකුවක සේවය කරන තවත් පුද්ගලයෙකුට ලැබුණු ඇමතුමක් හරහා ණය මුදලක් ආපසු දෙන ලෙස දැනුම් දී තිබිණි.
ඔහු කිසිවෙකුගෙන් හෝ කිසිදු මූල්ය ආයතනයකින් ණයක් ලබාගෙන නොතිබිණි.
තවත් මෙවැනි සිද්ධි විශාල සංඛ්යාවක් පිළිබඳව අපට දැනගන්නට ලැබිණි.
අදාළ සියලු ගැටලුකාරී ඇමතුම් හා පණිවුඩ ලැබී තිබුණේ, අලුතින් මිල දී ගන්නා ලද දුරකතන අංකවලට බව එම සිද්ධි පිළිබඳව සොයා බැලීමේදී පෙනී ගියේ ය.
දුරකතන අංක නැවත නිකුත් කිරීම
ගැටලුකාරී දුරකතන අංක සහ කෙටි පණිවුඩ ලැබී තිබුණු දුරකතන අංක පිළිබඳව තවදුරටත් කළ සොයා බැලීම්වලදී පෙනී ගියේ, එම අංක මීට පෙර භාවිත කරන ලද ඒවා බව ය.
මීට පෙර භාවිත කරන ලද දුරකතන අංකවලට දුරකතන ඇමතුම් සහ විවිධ කෙටි පණිවුඩ හේතුවෙන් එම අංක භාවිත කරන්නන් අපහසුතාවට පත්වන බවට මැසිවිලි නැගේ.
මෙම ගැටලුව සම්බන්ධයෙන් බීබීසී සිංහල සේවය කළ විමසීමකදී ශ්රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිෂන් සභාවේ උසස් නිලධාරියෙකු ප්රකාශ කළේ, යම් දුරකතන අංකයක් ස්ථිර වශයෙන් භාවිතය නතර කර මාස 6ක් ගතවූ පසු නැවත භාවිතයට ගැනීමට අවසර දී ඇති බව ය.
“අපි දුරකතන සමාගම්වලට ඉඩ දීලා තියෙනවා, දුරකතන අංක ස්ථිරව විසන්ධි කරලා මාස 6ක් ගත වුණාට පස්සේ ඒවා නැවත පාරිභෝගිකයින්ට නිකුත් කරන්න. එහෙම කරන්න හේතුව, නම්බර්ස්වල තියෙන හිඟකම.”
අංකවල හිඟයක්
නව අංක නිකුත් කිරීමේදී දුරකතන සමාගම් අංක හිඟයකට මුහුණ දී සිටින බව ශ්රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිෂන් සභාව පවසයි.
“දුරකතන සමාගම්වලින් අලුත් සම්බන්ධතා ගන්නවා විශාල පිරිසක්. ඉතින් අලුත් අංක දෙන එක ලොකු අභියෝගයක්. මොක ද, දුරකතන අංකවල හිඟයක් තියෙනවා,” බීබීසී සිංහල සේවයට අදහස් දැක්වූ නිලධාරියා ප්රකාශ කළේ ය.
විවිධ අංක නිකුත් කිරීමේදී අංක හිඟයකට මුහුණ පා සිටින්නේ, ශ්රී ලංකාව පමණක් නොවේ.
අංකවල හිඟය සම්බන්ධයෙන් ලෝකයේ විවිධ පර්යේෂකයින් අධ්යයනයන් සිදු කර තිබේ.
ඒ අනුව, හඳුනාගෙන ඇත්තේ, පරිගණකවල IP address සැකසීමේදී ද අංක හිඟය බලපා ඇති බව ය.
ඒ අනුව, IP address නිර්මාණය කිරීමේදී මෙතෙක් භාවිත කළ IPv4 ක්රමවේදය වෙනුවට IPv6 ක්රමවේදය අනුගමනය කිරීමට යෝජනා වී තිබේ.
ඒ අනුව, ඉදිරියේදී දුරකතන අංක සඳහා ද නව අංකන ක්රමයක් හඳුන්වා දීමට සිදුවනු ඇත.
‘වෙන කරන්න දෙයක් නෑ’
ශ්රී ලංකාවේ දුරකතන අංකන ක්රමය අනුව අංක හිඟයට පිළියමක් ලෙස දැනට දිය හැකි එක ම විසඳුම ඉවත් කරන දුරකතන අංක යළි භාවිත කිරීම බව ශ්රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිෂන් සභාව පවසයි.
“දැනට වෙන කරන්න දෙයක් නෑ. මේකෙන් ඇතැමුන්ට ගැටලු මතු වෙන්න පුළුවන්. එවැනි අවස්ථාවක තමන් අලුතින් අංකයක් ගත්ත බවත්, කලින් අංකයේ හිමිකරු තමන් නොවන බවත් පැහැදිලි කිරීම තමයි කරන්න වෙන්නේ.”
‘පැමිණිලි කළ හැකි යි’
යම් පාරිභෝගිකයෙකුට අපරාධකරුවෙකුගේ හෝ වෙනත් ප්රශ්නසහගත පුද්ගලයෙකුගේ දුරකතන අංකයක් ලැබුණහොත් කුමක් කළ යුතු ද? යන්න අපි ශ්රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිෂන් සභාවෙන් විමසුවෙමු.
එහිදී, එම කොමිෂන් සභාව දුන් උපදේශය වූයේ, බරපතළ ගැටලුකාරී තත්ත්වයක් නම් පොලිසියට පැමිණිලි කළ හැකි බව ය.
මෙහි තවත් පැත්තක් තිබේ. එනම්, යමෙකු භාවිත කර විසන්ධි කළ අංකයක් අපරාධකරුවෙකුට ලැබුණහොත් හෝ යමෙකු විසින් අපරාධයක් කිරීම සඳහා අදාළ දුරකතන අංකය භාවිත කළහොත් ඇති වන තත්ත්වය යි.
එවැනි අවස්ථාවක දුරකතන අංකයේ පළමු හිමිකරු දැඩි ලෙස අපහසුතාවට පත් වනු ඇත.
කෙසේ වෙතත්, අංකවල පවතින හිඟකම නිසා දුරකතන අංක නැවත නිකුත් කිරීමට අවසර දීමට සිදුව ඇතැයි ශ්රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිෂන් සභාව පවසයි.
(බීබීසී සිංහල)
විදේශීය සංචාරකයින්ගේ ජනප්රිය ගමනාන්තයක් වන ශ්රී ලංකාවේ අම්පාර දිස්ත්රික්කයේ පිහිටි ආරුගම්බේ ප්රදේශය පිළිබඳව දැඩි කතා බහක් ඇති වූයේ, කොළඹ ඇමෙරිකානු තානාපති කාර්යාලය විසින් සිය පුරවැසියන්ට එහි සංචාරය කිරීමෙන් වළකින ලෙස නිකුත් කරන ලද සංචාරක මාර්ගෝපදේශයත් සමගයි.
ඉන් අනතුරුව, ශ්රී ලංකාවේ පිහිටි බ්රිතාන්ය මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය ඇතුළු තවත් විදෙස් තානාපති කාර්යාල කිහිපයක් ශ්රී ලංකාවේ සංචාරයේ නිරත වන සිය පුරවැසියන්ට ඒ සම්බන්ධයෙන් අවධානයෙන් පසුවන ලෙස දැනුම් දීමට පියවර ගත්තේ ය.
මහජන ආරක්ෂක අමාත්ය විජිත් හේරත් අද (ඔක්:24) වැනිදා මාධ්ය හමුවක් පවත්වමින් පැවසුවේ ආරුගම්බේ සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් මේ වන විට සැකපිට පුද්ගලයින් තිදෙනෙකු අත්අඩංගුවට ගෙන ඇති බවයි. මේ, ආරුගම්බේ ආරක්ෂක තර්ජනය ගැන වාර්තා වීමෙන් පසු මෙතෙක් සිදුවූ තොරතුරු පිළිබඳව කෙරෙන විමසා බැලීමකි.
ආරුගම්බේ වෙරළ තීරය අද පැවති තත්ත්වයඅත්අඩංගුවට ගනු ලැබූවන් ගැන හෙළිවූ තොරතුරු
මෙරට රැඳී සිටින ඊශ්රායල් ජාතිකයින් ඉලක්ක කරමින් යම් කැළඹිලි සහගත තත්ත්වයක් ඇති කිරීමේ සුදානමක් පවතින බවට ලද බුද්ධි තොරතුරු අනුව මේ වන විට සැකපිට පුද්ගලයින් තිදෙනෙකු පොලිසිය විසින් අත්අඩංගුවට ගෙන ඇති බව මහජන ආරක්ෂාව භාර අමාත්ය විජිත හේරත් (ඔක්:24) පැවසුවේය.
අමාත්යවරයා වැඩිදුරටත් පැවසුවේ එලෙස අත්අඩංගුවේ පසුවන පුද්ගලයින් තිදෙනාගෙන් තවදුරටත් ප්රශ්න කරමින් පවතින බවයි.
“මොන වගේ ප්රහාරයක් එල්ල කරයිද කියලා තොරතුරු ලැබුනේ නැහැ. නමුත් ඊශ්රායල් ජාතිකයින් ඒකරාශි වන ස්ථානවල යම් ආකාරයේ කැළඹීමක් ඇති කරන්න සුදානමක් තියෙනවා කියලයි මේ තොරතුරු ලැබුණේ. අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ අයට රුපියල් ලක්ෂ 50 බැගින් ගෙවා තියෙනවා කියන කතා ඇත්ත නෙමෙයි. අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ මේ අය විදේශික ජාතිකයින් නෙමෙයි.”
”ඒ වගේම අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ පිරිස් සතුව ගිනි අවි හෝ පුපුරණ ද්රව්ය ළඟ තිබිලා නැහැ. ඔවුන් යම් සංවිධානවල මූලිකයෝ විදිහට ඉන්නවා කියලා තොරතුරක් තවම වාර්තා වෙලා නැහැ. ඒ ගැන පරීක්ෂණ සිදුකරගෙන යනවා. ඔවුන් තවම වරදකරුවන් නෙමෙයි. ඒ වගේම මේ ලැබුණු බුද්ධි තොරතුරු ගැනත් අපි සොයා බැලීමට කටයුතු කරනවා. ” අමාත්යවරයා පැවසුවේය.
මේ අතර පොලිස් මාධ්ය ප්රකාශක නියෝජ්ය පොලිස්පති නිහාල් තල්දුව බීබීසී සිංහල වෙත පැවසුවේ සැකපිට අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ පුද්ගලයින් ත්රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ රැඳවුම් නියෝග මත වැඩිදුර ප්රශ්න කිරීම් කරන බවය.
”ඒ වගේම අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ පිරිස් සතුව ගිනි අවි හෝ පුපුරණ ද්රව්ය ළඟ තිබිලා නැහැ. ඔවුන් යම් සංවිධානවල මූලිකයෝ විදිහට ඉන්නවා කියලා තොරතුරක් තවම වාර්තා වෙලා නැහැ. ඒ ගැන පරීක්ෂණ සිදුකරගෙන යනවා.”ජනතාව කල් තියා දැනුවත් නොකළ හේතුව
ලද බුද්ධි තොරතුරු සම්බන්ධයෙන් කල් තියා ජනතාව දැනුවත් නොකළේ ඇයි ද යන්න සම්බන්ධයෙන් ද මාධ්ය හමුවේදී අමාත්ය විජිත හේරත් මෙලෙස කරුණු පැහැදිළි කරන ලදී.
“මෙවැනි තත්වයක් ඇතිවෙනවා කියලා අපි ජනතාවට කල් ඇතුව දැනුවත් කළේ නැහැ. මොකද මේ ලැබෙන තොරතුරු තහවුරු කරගත්ත විශ්වසනීය තොරතුරු වෙන්න ඕන නිසා. මේ ගැන අපි දිවා රාත්රී කටයුතු කළා. මේ අත්අඩංගුවට ගන්නා ලද පිරිස ඊයේ (ඔක්:23) දිනයට පෙර අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූ අයයි.
”සාමාන්ය ජනතාවට කියනවා යම් තොරතුරක් තියෙනවනම් ඒ ගැන ලබා දීලා තියෙන දුරකථන අංකයට දැනුම් දෙන්න කියලා. ජනතාවට කියනවා විවිධ කටකතා පතුරුවන්න එපා. අපි කෙටි දින කිහිපයකින් මේ තත්ත්වය සාමාන්ය මට්ටමට ගෙන එනවා.”ඔහු කියා සිටියේය.’ඒක කරන්න කලින් තානාපතිතුමිය අපිට කතා කළා’
සංචාරකයින්ට ශ්රී ලංකාව තුළ නිදහසේ තම කටයුතු කරගෙන යෑමට හැකි වාතාවරණයක් මේ වන විට රට තුළ පවතින අතර ඒ ගැන කිසිදු බියක් ඇති කර ගත යුතු නොමැති බව ද අමාත්ය විජිත හේරත් පැවසීය.
මේ වන විට විදේශ තානාපති කාර්යාල විසින් ආරුගම්බේ ප්රදේශයට පමණක් සංචාරය කිරීමේදී සැලකිලිමත් වන ලෙස පනවා ඇති අවවාදාත්මක නිවේදනය ඉදිරි දින වලදී ඉවත් කිරීමට කටයුතු කරනු ඇති බව පැවසූ අමාත්යවරයා, රජය අදාළ රාජතාන්ත්රික පිරිස් සමග මේ වන විටත් සාකච්ජා කරමින් සිටින බව ද පැවසුවේය.
” රාජතාන්ත්රික මට්ටමින් අපි කරුණු හුවමාරු කර ගත්තා. ඇමෙරිකාව විසින් නිකුත් කරලා තියෙන්නේ ආරුගම්බේ ප්රදේශයේ සංචාරය කිරීම අනතුරුදායකයි කියන අවවාදය විතරයි. ඒක කරන්න කලින් තානාපතිතුමිය අපිත් එක්ක කතා කළා. ඒ සන්නිවේදන කටයුතු කරලා තියෙන්නේ.”
”ඒ වගේම අපි දැන් අදාළ රටවල් සමග සාකච්ජා කරනවා අරගෙන තියෙන ආරක්ෂක වැඩපිළිවෙල ගැන දැනුවත් කරන්න. කිසිම රටක් කියලා නැහැ ලංකාවේ සංචාරය කරන්න එපා කියලා. මේ වෙනකොටත් ශ්රී ලංකාවට සංචාරකයින් පැමිණෙමින් ඉන්නේ. පෙරේදත් ලංකාවට ඊශ්රායල් ජාතිකයින් ආවා.” ඔහු පැවසුවේය.
End of Twitter post, 1’දේශපාලන වාසි ගන්න හදන්න එපාආරුගම්බේ තත්ත්වය පදනම් කර ගනිමින් විවිධ දේශපාලන වාසි ලබා ගැනීමට කටයුතු නොකරන ලෙස ද මහජන ආරක්ෂක අමාත්යවරයා ඉල්ලීමක් කළේය.” අපි අවශය පිවරන් අරන් තියෙනවා. විදෙස් බුද්ධි අංශ විසින් තොරතුරු ලබා දුන්නා. මේක අද ඊයේ ඉදලා තිබ්බ තර්ජනයක් නෙමෙයි. මීට කලිනුත් මේ ගැන අනතුරු ඇඟවීම් සිදුකරලා තිබෙනවා. එතන සලේ ද, කවුද කියන එක නෙමෙයි අදාළ වෙන්නේ. ඒ අවශ්ය කරන පූර්ව ක්රියාමාර්ග අරන් තියෙනවා. මේ තත්ත්වය උඩ දේශපාලන වාසි ගන්න එපා.” අමාත්යවරයා පැවසීය.
ආරුගම්බේ ප්රදේශයේ සංචාරය කිරීම සම්බන්ධයෙන් මෙරට පිහිටි විදේශ තානාපති කාර්යාල විසින් නිකුත් කළ නිවේදනයන් ගෙන් අනතුරුව එම ප්රදේශයේ පිහිටි වෙරළ තීරයේ අද (ඔක්:24) දිස්වන අයුරු’ඒවා තාවකාලික ආගමික ස්ථාන’
ශ්රී ලංකාවේ සංචාරය සඳහා පැමිණෙන ඊශ්රායල් ජාතිකයින්ට මෙරට තුළ ව්යාපාර සහ ආගමික ස්ථාන පවත්වාගෙන යෑමට නීතියෙන් අවසරයක් තිබේ ද යන්න බීබීසී සිංහල අමාත්ය විජිත හේරත් ගෙන් ප්රශ්න කළේය. ඊට ඔහු ලබා දුන්නේ මෙවැනි පිළිතුරකි.
” ඒවා ස්ථිර ලෙසම පවත්වාගෙන යන ඒවා නෙමෙයි. ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී ඔවුන්ගේ ආගමික වශයෙන් විශේෂ දින කිහිපයක් තියෙනවා. ඒ නිසා ඔවුන් පවත්වාගෙන යන එවැනි ස්ථාන කිහිපයක් ගැන තොරතුරු ලැබිලා තියෙනවා. ආරුගම්බේත් ඒ වගේ ස්ථානයක්. ඔවුන් ආගමික වතාවත් කරලා පස්සේ භෝජන සංග්රහයක් තියලා විනෝද වෙලා යනවා. ඒවා තාවාකලිකව තියෙන එකක්, ස්ථිරව තියෙන එකක් නෙමෙයි. ඒ තැන් පිළිබඳව තොරතුරු තියෙනවා.”
‘සංචාරක වීසා ඔස්සේ ශ්රී ලංකාවට ඇවිල්ලා විවිධ ව්යාපාරවල යෙදෙන එක ගැන සිදුවීම් වාර්තා වෙනවා. විශේෂයෙන් චීනයේ ඉඳලා ලංකාවට ඇවිල්ලා නීති විරෝධී කටයුතු කිරීම වගේ සිදුවීම් තියෙනවා. මේවා ආගමන විගමන එකට වාර්තා වෙන්නේ නැහැ. නමුත් අපි ඒවා ගැන විමර්ශන කරනවා.” අමාත්යවරයා පැවසුවේය.මෙරට රැඳී සිටින ඊශ්රායල් ජාතිකයින් කොපමණ ද?
මේ අතර මෙරට රැඳී සිටි ඊශ්රායල් ජාතිකයින් 22 නෙකු ඔක්තෝම්බර් මස 23 වැනිදා රාත්රියේදී කටුනායක ගුවන් තොටුපොළ ඔස්සේ මෙරටින් පිටත්ව ගොස් තිබේ.
අද(ඔක්තෝම්බර් මස 24 වැනිදා) මහජන ආරක්ෂක අමාත්යාංශයේ පැවති මාධ්ය හමුවේදී වැඩබලන පොලිස්පති ප්රියන්ත වීරසුරිය සඳහන් කළේ මෙරට තුළ ඊශ්රායල් ජාතිකයින් 575 දෙනෙකු රැඳී සිටින බවට කරුණු තහවුරු වී ඇති බවයි.
(බීබීසී සිංහල)
මහ වැසි නිසා වත්තේගම – අකුරණ යටවේ
චීනයෙන් දුන් ආපදා සහන මුදල් මහා භාණ්ඩාගාරයට
සමාජ මාධ්යවල අධ්යාපනයට අමාත්යංශයෙන් සීමා
Trending
-
පුවත්1 week ago
මහින්දගේ ආරක්ෂාව අඩු කළොත් රටේ කැලඹීමක් – විශ්රාමික ජනාධිපති ආරක්ෂක කොට්ඨාස අධ්යක්ෂ
-
පුවත්5 days ago
හාල් හිඟයට හේතුව බියර් නිෂ්පාදනයයි, අවුල හැදුවේ සහෝදරයා ඇතුළු පාලකයන් – ඩඩ්ලි
-
පුවත්1 week ago
“මාලිමාවේ ලැයිස්තුවලට බෝනික්කෝ දාලා…”
-
පුවත්4 days ago
එල්.බී. ෆයිනෑන්ස් ලොක්කෝ අඹු සැමි යුවලක් සිරකරගෙන; අධිකරණය පොලිසියෙන් තොරතුරු ඉල්ලයි
-
පුවත්1 week ago
පළාත් දෙකක පාසල් නොවැම්බර් 1 වනදා නිවාඩු