විශේෂාංග
ලිංගික අපචාර චෝදනාවෙන් ධනුෂ්ක නිදොස්කොටම නිදහස්ද?
ලෝක කුසලාන විස්සයි20 තරගාවලියට ශ්‍රී ලංකාව නියෝජනය කරමින් පසුගිය වසරේ අගභාගයේදී ඔස්ට්‍රේලියාවට ගිය ආරම්භක පිතිකරු ධනුෂ්ක ගුණතිලක එරට කාන්තාවකට ලිංගික අතවර සිදු කළ බවට සිඩ්නි නුවර අධිකරණයේ විභාගයට ගත් ස්ත්‍රී දූෂණ නඩුවෙන් නිදහස් විය.
දින 327කට පසු යළි ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීමට අවස්ථාව දැන් ඔහුට උදා වී තිබේ.
ධනුෂ්ක ගුණතිලක ස්ත්‍රී දූෂණ චෝදනාවට නිවැරදිකරු බවට අධිකරණයෙන් තීන්දු වීම බහුතර ශ්‍රී ලාංකිකයන්ගේ අමන්දානන්දයට හේතුවකි.
ඊයේ පෙරේදා සමාජ මාධ්‍ය ජාලයේ පළ වුණු කොමෙන්ටුවලින් එය පැහැදිලිය.
එය සතුටට හේතු විය යුත්තේ වරද කුමක් වුව ද ශ්‍රී ලාංකිකයකු විදෙස් භූමියක සිරකරුවකු බවට පත්වීමේ ශෝචනීය තත්ත්වයෙන් බේරීම නිසා පමණි.
මන්ද එසේ නිදහස ලැබූ පමණින් ධනුෂ්ක ගුණතිලක සිදු කළ වරද සාධාරණීකරණය කළ නොහැකි බැවිනි.
වරද වන්නේ මාතෘභූමිය නියෝජනය කරමින් විදෙස් ගත වූ තානාපතිවරයකු බඳු ක්‍රීඩකයකු මෙවැනි දුරාචාරයක නිරතවී මව්බිමේ කීර්තිය හා ගෞරවය කෙළෙසීමය.
අනිත් අතට අපමණ දුක් කන්දරාවක් විඳ දරා ගනිමින් හැදූ වැඩූ මවුපියන් ලජ්ජාවට පත් කිරීමකි.
කුඩා වියේ සිටම අපමණ කැපවීමකින් යුතුව ක්‍රීඩාව කියාදුන් පුහුණුකරුවන්ගේ කීර්තිය අභියෝගයට ලක් කිරීමකි.
වරද වන්නේ ක්‍රීඩාව සමඟ නිතැතින්ම බැඳී පවතින ‘විනය‘ මෙවැනි හැසිරීමකින් හෑල්ලුවට පත් කිරීමය.
ශ්‍රී ලංකාවට කීර්තියක් අත්කරදීමේ අරමුණින් සිය කණ්ඩායම සමඟ ජාතික කර්ත්‍යවයකට ඔස්ට්‍රේලියාවට ගොස් එසේ අයාලේ යෑම ගැටලු සහගතය.
ගියා මදිවට පොලිස් කූඩුවේ ද සිට ශ්‍රී ලාංකේය ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව අවමානයට ලක් කිරීමය.
ලිංගික ඇසුරට ලොල් පුද්ගලයන් සඳහාම වෙන් වු ‘ටින්ඩර්‘ නමැති වෙබ් අඩවියක ආරූඨ නමකින් ගිණුමක් ආරම්භ කළ ධනුෂ්ක එසේ කළේ කුමක් අපේක්ෂාවෙන් දැයි අමුතුවෙන් කිවයුතු ද නැත. අතවරයට ලක් වූ බවට පැමිණිලි කළ 29 හැවිරිදි කාන්තාව ද එම වෙබ් අඩවියේ ගිණුමක හිමිකාරිණියක වීම නිසා ඇගේ පැටිකිරිය ගැනත් විමසීමට දෙයක් නැත.
කාරණාව වන්නේ දෙදෙනා එක්ව කැමැත්තෙන් කළ ‘රාජකාරිය‘ට ධනුෂ්ක එක් වූයේ ශ්‍රී ලංකා වෙනුවෙන් ක්‍රීඩා කිරීමට ගොස් සිටි අවස්ථාවක වීමය. ඒ වන විට ඔහු ආබාධයකට ලක්ව විවේක ගනිමින් සිටීම නිදහසට කරුණක් ද නොවේ.
සැබැවින්ම ධනුෂ්ක ගුණතිලක යනු ශ්‍රී ලංකාවෙන් බිහි වූ විශිෂ්ට පිතිකරුවකු බවට සැකයක් නැත.
එහෙත් විනය විරෝධී ලෙස හැසිරෙන්නේ නම් එවැනි ක්‍රීඩකයන්ගෙන් ඇති ඵලක් ද නැත.
අනික් අතට ඔහු විනය කඩ කළ අවස්ථා සිදුවීම් කිහිපයක්ම මීට පෙර ද වාර්තා වී තිබේ.
කවුරුත් දන්නා පරිදි ඔහු එංගලන්ත සංචාරයක් අතරතුර එවකට ක්‍රීඩකයන්ට පනවා තිබූ ජෛව බුබුළු සෞඛ්‍යාරක්ෂිත ක්‍රමවේදය උල්ලංඝනය කරමින් කුසල් මෙන්ඩිස් සහ නිරෝෂන් දික්වැල්ල සමඟ ලන්ඩන් නුවර වීදි පුරා අයාලයේ යෑමෙන් වසරක ක්‍රිකට් තහනමකට ලක් වූ ක්‍රීඩකයෙකි.
එම දඬුවම පසුව ලිහිල් කිරීම වෙනම කතාවකි.
වැඩි දෙනකු නොදන්නා පරිදි දකුණු පළාතේ එක්තරා හෝටලයක පැවැති විවාහ උත්සවයක් අතරතුර බීමත්ව බලහත්කාරයෙන් තරුණියකගේ අතින් ඇදීමේ සිදුවීමක් නිසා ගැටුමකට ද මුල් වූ බවට තොරතුරු වාර්තා වී තිබුණු අතර, කොළඹ එක්තරා ප්‍රසිද්ධ හෝටලයකදී බ්‍රිතාන්‍ය පුරවැසියකු වන ශ්‍රී ලාංකික පුද්ගලයකු නෝර්වේජියානු තරුණියක් අපයෝජනයට ලක් කිරීමට උත්සාහ ගැනීමේ සිදුවීමක ද ඔහුගේ නම ගෑවි තිබිණි.
එබැවින් ඔහුගේ පැටිකිරිය ගැන ආයේ අමුතුවෙන් කිවැයුතු ද නැත.
ධනුෂ්ක නඩුවෙන් නිදහස් වීම ඇතැමුන් සිතන්නේ ජයග්‍රහණයක් බවය.
එය ජයග්‍රහණයක් යැයි ධනුෂ්ක ද සිතනවා වන්නට ඇත. නිදහස ලැබීමෙන් පසු ඔහු මුහුණු පොතේ සිය ගිණුමෙහි මෙසේ සටහන් තබා ඇත්තේ එබැවින් විය යුතුය.
‘ආරම්භයේදී බොරුව ඉතා ශක්තිමත් විය හැකිය. එහෙත් එය කෙදිනක හෝ බිඳ වැටෙනු ඇත.
ජීව විද්‍යාව කියන්නේ එයටය.‘ මේ වැකිය සමඟ ඔහු ජයග්‍රාහී සිනහවකින් මුව සරසාගෙන වාර්තාකරුවන්ගේ කැමරා කාචයට මුහුණ දෙන ආකාරයේ ඡායාරූපයක් ද පළ කර තිබිණි.
නඩුවේ ස්වභාවය සහ ඔහු නිදහස් වීමට හේතුව අප දන්නා පරිදි ජීව විද්‍යාවට ඇති සම්බන්ධයක් නැත. ඔහුට එල්ල වූ චෝදනාව වූයේ ලිංගිකව හැසිරෙමින් සිටියදී උපත් පාලන කොපුව කාන්තාවට හොර රහසේ ඉවත් කිරීමය.
එය ඔස්ට්‍රේලියාවේ නීතියට අනුව කාන්තා දූෂණය යටතේ සිර දඬුවම් ලැබිය හැකි වරදකි. ඔහු නිදහස් වූයේ කාන්තාවට එය ඔප්පු කිරීමට ශක්තිමත් සාක්ෂි නොතිබීම නිසාය.
ඇතැම් විට ධනුෂ්ක නීතියේ රැහැණින් බැඳ දමා ගාණක් කඩා ගැනීමේ අදහසක් ද අදාළ කාන්තාව තුළ තිබෙන්නට ඇත.
එවැනි සිදුවීම් බොහෝ රටවල සුලබව සිදුවන්නකි. ඔය කියන කාන්තාව ගැන කිසිදු තොරතුරක් හෝ ඡායාරූපයක් මෙතෙක් ප්‍රසිද්ධියට පත් වී නැති වුවද, දෙදෙනා අතර හුවමාරු වූ ගෘංගාරාත්මක කෙටි පණිඩුව තොග පිටින් හෙළි වී තිබිණි.
බැලූ බැල්මටම ඇය ලිංගික හැසිරීමට ලොල් වූ කාන්තාවක් බව දෙදෙනා අතර හුවමාරු වූ ගෘංගාරාත්මක කෙටි පණිවුඩවලින් පැහැදිලිය.
නඩු විභාගය තමන්ගේ වාසියට තීන්දු වීම ඒ අතින් ධනුෂ්කගේ වාසනාවක් ලෙසත් සැලකිය හැකිය.
ධනුෂ්කගේ නඩු විභාගයේ කැපී පෙනෙන සිදුවීම වන්නේ මේ කිසිවක් හෝ නොව විනිසුරු සාරා හගේට් මහත්මිය ඉදිරියේ නඩුව විභාගයට ගත් දින හතරේදීම තොරතුරු අනාවරණය නොවන සුදු ජාතික තරුණියක් සමඟ අතිනත පටලාගෙන ධනුෂ්ක අධිකරණයට පැමිණීමය.
මේ පියකරු කාන්තාව කවුරුන් දැයි විදෙස් මාධ්‍ය දැඩි අවධානය යොමු කර තිබුණත් ඔහු තවත් සුදු ජාතික කාන්තාවක් සමඟ අනිතත පටලාගෙන අධිකරණයට පැමිණීම ද නඩුවට අදාළ කාරණාවක් නොවූ බැවින් ඇය ගැන කිසිදු තොරතුරක් අනාවරණය නොවීය.
කෙසේ වෙතත් කවුරුත් අනුමාන කරන්නට වූයේ ඇය ධනුෂ්කගේ නව පෙම්වතිය වන්නට ඇති බවය.
ඊයේ පෙරේදා ධනුෂ්කගේ නඩු විභාගයේ තීන්දුව ජාත්‍යන්තර මාධ්‍යවල වාර්තා වෙද්දී බ්‍රිතාන්‍ය ඩේලිමේල් පුවත් සේවය ඇගේ නම සොයා ගැනීමට සමත් වී තිබිණි. එම වාර්තාවට අනුව ඇය ධනුෂ්කගේ නව පෙම්වතිය වන ‘සෙලීන්‘ ය.
විනිසුරු සාරා හගේට් තීන්දුව ප්‍රකාශයට පත් කරද්දී ඊට කිසිදු ප්‍රතිචාරයක් නොදැක්වූ ඔහු මුළු නඩු විභාගය පුරාම තමා සමඟ සිටි එම තරුණිය සිප වැලඳ ගත් බව ඔස්ට්‍රේලියානු මාධ්‍ය වාර්තා කළේය.
දින හතරක් පුරා පසුගිය සතියේ එක දිගට පැවැති නඩු විභාගයේ තීන්දුව ලබා දීමෙන් පසු අධිකරණ භූමියේදී මාධ්‍යවේදින් ඇමතූ ධනුෂ්ක ඉතා කෙටි ප්‍රකාශයක් සිදු කළේය. ඔහු කියා සිටියේ සත්‍යය කුමක් දැයි විනිසුරුවරියගේ තීන්දුවෙන් ඔප්පු වූ බවය.
දුෂ්කර කාලයේදී තමා සමඟ සිටි සිය පවුලේ සාමාජිකයන්ට, පෙම්වතිය සහ නීතිඥ මුරුගන් තංගරාජ් ඇතුළු සෙසු නීතිඥවරුන්ට මෙන්ම කළමනාකරුට ස්තූතිය පුද කරන බව ඔහු වැඩිදුරටත් කීවේය.
‘පසුගිය මාස 11 කාලය මට දුෂ්කර කාලයක් වුණා. දැන් මගේ ජීවිතය ආපහු සාමාන්‍ය අතට පත්වීම ගැන සතුටු වෙනවා. ලංකාවට ගිහින් ආපහු ක්‍රිකට් පටන් ගන්න කල් මට ඉවසිල්ලක් නෑ‘.
ඉන් කියැවෙන්නේ ජාතික කණ්ඩායම නියෝජනය කරමින් ඔස්ට්‍රේලියාවට පැමිණ කණ්ඩායමට පනවා තිබුණු නීතිරීති කඩමින් විනය විරෝධීව රාත්‍රී කාලයේ හෝටල් කාමරයෙන් පිටව ගොස් කාන්තාවක් සමඟ දුරාචාරයේ හැසිරීම ඔහුට වගේ වගක් නැති බවය.
ඔහුට වැදගත් වූයේ කෙසේ හෝ නඩුවෙන් නිදහස් වීමට පමණි. නැවත ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීමෙන් පසු අන්තර් සමාජ තරග බිමට පිවිසීමටත්, පසුව ජාතික කණ්ඩායමට නැවත සේන්දු වීමටත් තමාට පසුබිම නිර්මාණය වන බවක් එස්.එස්.සී. ක්‍රීඩා සමාජය නියෝජනය කළ මේ ක්‍රීඩකයා කල් තියාම දැන සිටියේද?
සිය නිවෙසේදී ධනුෂ්ක බලහත්කාරයෙන් ලිංගිකව හැසිරුණු බවට සහ ඔහු ප්‍රචණ්ඩ වූ බවට පැමිණිලිකාරිනිය අධිකරණයේදී ප්‍රකාශ කළ ද විනිසුරුවරිය සිය තීන්දුව ප්‍රකාශයට පත් කරමින් කියා සිටියේ ලිංගික එක්වීමකදී උපත් පාලන කොපුව ඉවත් කිරීමට කිසිදු ඉඩක් නැති බවය.
එකදිගට ලිංගිකව හැසිරීමේදී එසේ කරන්නේ කෙසේ දැයි විනිසුරුවරියගේ අවධානයට යොමු වී තිබිණි.
පැමිණිලිකාරිනිය ඉතා බුද්ධිමත් සහ සන්සුන් ලෙස ප්‍රතිචාර දක්වන සාක්ෂිකාරිනියක බව ප්‍රකාශ කළ විනිසුරුවරිය ඇය හිතාමතා බොරු සාක්ෂි දෙන ආකාරයේ කාන්තාවක් ලෙස නොදකින බවත් අවධාරණය කළාය.
එහෙත් ඇගේ ඇතැම් සාක්ෂි විත්තිකරුට අවාසි සහගත ලෙස හැඩ ගැස්වීමේ බලවත් ආශාවකින් ඇය පසු වූ බව තමාට පැහැදිලි වූයේ යැයි ද විනිසුරුවරිය වැඩිදුරටත් ප්‍රකාශ කළාය.
ඉන් කියැවෙන්නේ වරින් වර කාන්තාව විසින් ලබා දෙන ලද සාක්ෂි පරස්පර විරෝධී බවය.
උපත් පාලන කොපුව ඇඳ අසල වැටී තිබෙනු තමා දුටු බව කාන්තාව ප්‍රකාශ කළ ද ඔහු සිය ලිංගික හැසිරීම නතර කිරීමක් හෝ උපත් පාලන කොපුව බිමට වීසි කිරීමක් හෝ දුටු බවට කිසිදු සාක්ෂියක් ලබා නොදුන් බවත් විනිසුරුවරිය සාරා හගේට් ප්‍රකාශ කර තිබිණි.
එමෙන්ම පොලිසිය විසින් කාන්තාවගේ පැමිණිල්ල සම්බන්ධව ක්‍රියා කළ ආකාරය විනිසුරුවරියගේ දැඩි අවධානයට යොමු වී තිබූ අතර, ඇගේ පැමිණිල්ල සම්බන්ධව පොලිසියේ ක්‍රියා කලාපය ගැන තමා සෑහීමකට පත් නොවන බවත් කියමින් පොලිසියට ද දොස් පැවැරීය.
විනිසුරුවරිය සිය තීන්දුව ලබාදීමට සතියක්ම කල් ගත්තේ පසුගිය සතියේ අඛණ්ඩව දින හතරක් පුරා පැමිණිලි පාර්ශ්වයේ හා විත්තිකාර පාර්ශ්වයේ සාක්ෂි හා තර්ක විතර්ක ගැඹුරින් නිරීක්ෂණය කිරීමට වන්නට ඇත. දෙදෙනා පළමුවරට සිඩ්නි නුවර ඔපෙරා බාර් අවන්හලේදී මුණ ගැසී පසුව වෙනත් අවන්හලකින් රාත්‍රී ආහාරයට පීට්සා අනුභව කර ඇගේ නිවෙසට යෑමට බෝට්ටුවක් එනතුරු බලා සිටියදීත් දෙදෙනා අතර හාදු හුවමාරුව තදේටම සිදු වී තිබිණි.
තමාට තනිව නිවෙසට යා හැකි බව නොකියා ධනුෂ්ක තම නිවෙසට කැටුව යෑම ගැන ඔහුගේ නීතිඥ මුරුගන් තංගරාජ් විමසූ විට ඇයට කට උත්තර නැති වූවාට සැකයක් නැත. එසේ නොකළ යුතුව තිබූ බව අවසානයේ පැමිණිලිකාරිණිය පිළිගෙන තිබිණි.
ඊළඟට නිවෙසට ගොස් ධනුෂ්ක විසිත්ත කාමරයේ අසුන් ගැනීමට සලස්වා වයින් පානය කිරීමටත්, පසුව ඔහු ඉදිරියේ ගිටාරය වයමින් ගී ගැයීමටත් ඇය පෙලඹුණේ මන්දැයි යන්නත්, ඔහු කැටුව නිදන කාමරයට ගොස් ඉටිපන්දම් දැල්වූයේ මන්දැයි යන්නත් ධනුෂ්කගේ නීතිඥවරයා ප්‍රශ්න කළ විටදිත් ඇය නිරුත්තර වූවාට සැකයක් නැත.
නිවෙසට යනතුරුම සහ විසිත්ත කාමරයේදි පවා ධනුෂ්කගේ විවිධ ලිංගික අඩන්තෙට්ටම් සිදු වූ බව කීවත් එසේ තිබියදිත් නිදන කාමරයට කැටුව යෑම නීතිඥ මුරුගන් තංගරාජ් අධීකරණයට පෙන්වා දීමත් තීන්දුවට බලපාන්නට ඇත.
නිදන කාමරයට යෑමෙන් පසු උපත් පාලන කොපුව පලඳින ලෙස තමා ධනුෂ්කගෙන් ඉල්ලා සිටි බවත්, උපත්පාලන කොපු භාවිතයට තමා අකමැති බව ඔහු කියා සිටි බවට පැමිණිලිකාරිණිය අධිකරණයේ සාක්ෂි දෙමින් ප්‍රකාශ කර තිබූ අතර, තමාට ගැබ් ගැනීමට හෝ ලිංගික රෝගවලට ලක් වීමට අවශ්‍යම නැති බව ඇය ඔහුට පැවසූ මොහොතේ ගැබ් නොගන්නා බවට සහ ලිංගිකව එක්වීමෙන් සම්ප්‍රේෂණය වන රෝග කිසිවක් නොවැලඳෙන බවට සහතික වන බව ඔහු තමාට කීවේ යැයි ද එම කාන්තාව අධිකරණය හමුවේ වැඩිදුරටත් ප්‍රකාශ කර තිබිණි.
පසුව ධනුෂ්ක නිදි යහනින් නැඟී සිටින මොහොතේ ඔහු භාවිත කළ උපත් පාලන කොපුව යහන අසල බිම වැටී තිබෙනු තමා දුටු බවත්, ඔහු එය නොපැලඳ ලිංගිකව එක්වූ බව අවබෝධ වූ බවත් ඇය සඳහන් කර තිබිණි.
සැබැවින්ම සිඩ්නි නුවර ඩව්නින් දිස්ත්‍රික් අධිකරණයේ විනිසුරුවරිය සාරා හගේට් සැලකිල්ලට ගත්තේ ධනුෂ්ක ගුණතිලක අදාළ කාන්තාව සමඟ ලිංගික හැසිරීමේදී උපත් පාලන කොපුව ඉවත් කළේ දැයි යන්න ගැන පමණක් ම බැවින් ඔය කියන විනය විරෝධී හැසිරීම යටපත් වූ බවක් ද පෙනේ.
මන්ද ශ්‍රී ලංකාව නියෝජනය කරමින් ඔස්ට්‍රේලියාවට පැමිණ රාත්‍රී කාලයේ අනාචාරයේ හැසිරීම විනිසුරුවරියට පමණක් නොව සමස්ත ඔස්ට්‍රේලියාවටම අදාළ කාරණාවක් නොවන බැවිනි. තවත් අතකින් බලද්දී උපත් පාලන කොපුව ඉවත් කිරීමේ කාරණාව ශ්‍රී ලංකාවටත් අදාළ නොවේ.
අදාළ වන්නේ රට නියෝජනය කිරීමට ගිය ක්‍රීඩකයකු කණ්ඩායමට පනවා ඇති නීති රෙගුලාසි ද උල්ලංඝනය කරමින් දුරාචාරයේ යෙදීමය. නඩු වැටුණත් නැතත් එම සිදුවීම හෙළිදරව් වූයේ නම් ඔහුට එරෙහිව විනය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම මෙරට ක්‍රිකට් බලධාරින්ගේ සහ ක්‍රීඩා අමාත්‍යාංශයේ වගකීමකි.
අවසානයේ නඩුවක් ද වැටිණි.
ධනුෂ්ක නිදහස් වූයේ දඬුවම් විඳීමේ එළිපත්තටම පැමිණ සිටියදීය. දැන් එළැඹිය යුත්තේ ඔහුට එරෙහිව විනය කඩ කිරීමේ චෝදනාව යටතේ දඬුවම් කිරිමේ අවස්ථාවය.
සිදුවීම අධිකරණය දක්වා දුරදිග ගිය බැවින් අමුතුවෙන් විමර්ශන හෝ පරීක්ෂණ පැවැත්වීමේ හේතුවක් ද නැත.
ශ්‍රී ලංකා ක්‍රිකට් ආයතනය ධනුෂ්ක ගුණතිලකට සියලු ආකාරයේ ක්‍රිකට් තහනමක් පනවනු ලැබුවේ ඔහු අත්අඩංගුවට ගෙන පැය විසිහතරක් ගතවීමටත් පෙරය.
ඔහු සම්බන්ධව දැඩි පියවර ගන්නා බවට ක්‍රීඩා ඇමැති රොෂාන් රණසිංහ ද එවකට ප්‍රසිද්ධියේ ප්‍රකාශ කර තිබිණි. රටක් නියෝජනය කරමින් වෙනත් රටක ක්‍රීඩාවේ නියැළීමට යන ඕනෑම ක්‍රීඩකයකු එක් අතකින් තානාපතිවරයකු බඳුය.
ඔහු සිය රාජකාරිය අකුරටම ඉටු කළ යුතුව ඇති අතරම, මව්බිමේ ගෞරවය හා කීර්තිය ආරක්ෂා කිරීමේ වගකීමට ද බැඳී සිටී.
උපත් පාලන කොපුවේ කතාව ශ්‍රී ලංකාවට අදාළ නොවන්නේ එබැවිනි.
ක්‍රීඩකයා මව්බිමට කළු පැල්ලමක් එක් කරමින් ඉතා බරපතළ ආකාරයෙන් විනය කඩ කිරීමට එරෙහිව පියවර ගැනීම බලධාරීන්ගේ වගකීමකි. ඉදිරියේදී ජාතික කණ්ඩායම නියෝජනය කරමින් ජාත්‍යන්තරයට යෑමට අපේක්ෂා කරන මෙරට සියලු ක්‍රීඩකයන්ට ආදර්ශයක් විය යුතු ආකාරයෙන් එම දඬුවම ක්‍රියාත්මක විය යුතු බව හිටපු ක්‍රිකට් ක්‍රීඩකයන්ගේ අදහස වී තිබේ.
එහෙත් දැන් දැන් ධනුෂ්කගේ නිදහස් වීම අරබයා ශ්‍රී ලංකාවේ පැතිර යන්නේ වෙනත් කතාවකි.
කෙටියෙන් කියන්නේ නම් නඩුව ජයගැනීමේ සතුටත් සමඟ ධනුෂ්ක ගුණතිලක හෙට අනිද්දා ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීමට නියමිත බවය.
ඊට පෙර ඔහු සිය නඩු ගාස්තු ඉල්ලා අධිකරණයට අයැදුම්පතක් යොමු කිරීමට නියමිත බවත්, සිය නීතිඥවරුන්ගේ ගාස්තු ඉල්ලා ඔක්තෝබර් මස 4 වැනිදා ඔහු නැවත අධිකරණයට පැමිණීමට නියමිත බවත් වැඩිදුරටත් වාර්තා වේ.
ඔහු ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණෙන්නේ ඒ අතරතුරදී වන්නට ඇත. ගුවන්තොටුපොළේදී ඔහුට මල්මාලා දමා පිළිගැනීමට කිසිවකු කටයුතු කරන්නේ නම් ඒ ගැන ද පුදුම වන්නට දෙයක් නැත.
(මුලාශ්‍රය – සිළුමිණ)
මහා මැතිවරණයේ දී 61.56% ක් වූ මාලිමාවේ ඡන්ද ප්‍රමාණය මේ දක්වා (උදේ 8.40 ට) ප්‍රකාශිත ප්‍රතිඑල අනුව 43% දක්වා පහත වැටී ඇත. ප්‍රධාන විපක්ෂයට හිමිව ඇත්තේ ඉන් අඩකට ත් අඩු 20% ක් පමණී. පොහොට්ටුව 10% ට කි.
මාස හතරකට පෙර, මඩකලපුව හැර ලංකාවේ සියලු දිස්ත්‍රික්ක ජයගත් මාලිමාවට එයට හාත්පසින්ම වෙනත් ඉරණමක් අත්වී ඇත.
2015 දී ලංකාවේ දේශපාලන විප්ලවයක් සිදු විය. යුද්ධය ජයගත් ‘දියසෙන් කුමාරයා’ වූ මහින්ද රාජපක්ෂ පරාජය කර, එදා එජාප + ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ සහාය ලැබූ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන බලය ගත්තේය.
අනුර කුමාර දිසානායක, ඒ මෛත්‍රීපාල සිරිසේන ගේ විප්ලවය පරදවන දේශපාලන විප්ලවයක් සිදු කළේය. ගත වූයේ මාස 7 කි. අනුර දිසානායක ජනාධිපති ධූරයට පත්වී දවස් 227 කින් ආණ්ඩුවේ ජනප්‍රියත්වය පහත වැටී ඇත.
යහපාලන ආණ්ඩුව බලයට පත්වී, මේ හා සමාන පිරිහීමකට ලක්වන්නට 2015 සිට 2018 දක්වා වසර තුනක් ගත විය. මෛත්‍රී ගේ පාලනයේ වසර 3 කින් පසු බැසි ප්‍රමාණය, දින 227 කින් ජජාබට ලැබී ඇත.
ජනතාවට ‘දකුණු බලවේගය’ පාඩමක් උගන්වා ඇත. රනිල් – සජිත් බෙදීම ජනතාවට වැදගත් නැත. සජබ හා එජාපය තනි ලැයිස්තුවක් දමන්නට හැකිවූයේ නම්, මේ දක්වා නිකුත් කර තිබූ ප්‍රතිඑල අනුව, කොට්ඨාශ 63 කින් (පෙ.ව 8.40 ට ලැබී ඇති ප්‍රතිඑල අනුව) ජාජබ පරාජයට පත් වන්නේය.
රටක් විදිහට වඩාත්ම බලපෑම්කාරී ද, ආකර්ෂනීයම වූ ද සාධකය වූ උතුර ජයගත් ජාජබ මෙවර සිව්වන/පස්වන ස්ථානයට පත්ව ඇත. නැගෙනහිර මුස්ලිම් බහුතරය ජීවත්වන කලාප සියල්ල එජාප+ සජබ බලවේග සමඟ දේශපාලනය කරන පක්ෂ විසින් ජයගෙන ඇත. (අම්පාර ත්‍රිකුණාමය සිංහල ගම් ජාජබ දිනා ඇත)
මෙවර ඡන්දයේ දී 2018 දී පොහොට්ටුව ලැබූ ඡන්ද ප්‍රමාණය/සභික සංඛ්‍යාව අද මාලිමාව ලබා ඇති ප්‍රමාණයට අනුරූපී ය. ජනතාව 2018 දී පොහොට්ටුවේ ආකර්ශනීය පොරොන්දුවලට වශීකෘත වූවේය. එය 2019 දිනන්නට හේතු විය.
ජනතාව 2024 දී අනුර දියසෙන් කුමාරයා සේ ද, තඹුත්තේගම කුමාරයා ඉදිරියේ දණ නැමූ කඩොල් ඇතු ද, රාජ්‍යත්වයට වඩම්මමනු ලැබුවේය. දවස් 227 කින් එය බලවත් අනතුරු ඇඟවීමක් සිදු කර ඇත.
දිස්ත්‍රික්ක මට්ටමින් ගත් විට කොට්ඨාශ බහුතරයක් දිනා ගැනීමට මාලිමාවට හැකිවී ඇත. පළාත් පාලන ආයතනය රැසක ආණ්ඩුව හා විපක්ෂය හරි හරියට සිටී. පලාත් පාලන කොමසාරිස්වරුන්ට සභාවෙන් සභාවට ගොස් සභාපති/උප සභාපති පත් කිරීමට සිදුවේ. විපක්ෂයේ සභික සංඛ්‍යාව එක මිටට තබා ගැනීම ම අභියෝගයකි. සභාපති ධූරයකට පත් කර ගැනීම නායකත්ව ගුණාංගයක් සහිත පුද්ගලයින් සිටී නම් විපක්ෂයට එහි වාසිය ලැබෙන්නේය. මාලිමාවට පැහැදිලි ජයග්‍රහණ (50% ඉක්මවූ සභික සංඛ්‍යාවක්) තවමත් ලැබී ඇත්තේ ආයතන 94 ක පමණී.
ප්‍රධාන විපක්ෂය සාර්ථකත්වයක් ලබා ඇත්තේ දක්ෂ සංවිධායකවරුන් සිටින සීමිත කලාපයක පමණී. සජබ 20% ක් ලබා (ඉතිහාසයේ අඩුම ඡන්ද ප්‍රතිශතය සහිත ප්‍රධාන විපක්ෂ කණ්ඩායම) බවට පත්වී ඇත. ආණ්ඩුව නොව ලොකුම පරාජයලබා ඇත්තේ සජබ යි. එජාප හා සජබ එක කණ්ඩායම් ඉදිරිපත් කළේ නම් මේ දක්වා ප්‍රතිඑල නිකුත් වී ඇති තැන්වන පමණක් තවත් කොට්ඨාශ 32 ක් ජයගැනීමට ඔවුන්ට හැකි වන්නේය. සජබ පූර්ණ ප්‍රතිසංවිදනයක් හෝ නායකත්ව වෙනසකට කාලය පැමිණ ඇත.
දකුණේ නාගරිකය දිනන්නට විපක්ෂයට හැකිවී ඇත. සිංහල බෞද්ධ ග්‍රාමීය ඡන්ද පදනම ගෙඩිය පිටින් මාලිමාවටය. පොහොට්ටුව ශක්තිමත් වූ සෑම තැනකම විපක්ෂයේ බලය වැඩිවී ඇත. පැහැදිලි ලෙසම මාලිමාවේ කොටසක් නැවත පොහොට්ටුවට ගියා විය යුතුය.
ජනතාවට අවශ්‍ය කතාව නොව තමන්ට දුන් බලාපොරොත්තු ඉටුකිරීමය. ඇත්තේ ටික් ටොක් ලෝකයකි. ඇ‍ගිල්ලෙන් පෝස්ට් වෙනස් කරන්නා සේ, චැනල් මාරු කරන්නා සේ වෙනස්කම් පතන ලෝකයකි. කතාවට වඩා වැඩ පෙන්වන පාලනයක් අවශ්‍ය ය.
රජිත් කීර්ති තෙන්නකෝන්
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයක ඡන්දය යනු ජනතාවට පාලන බලතල සඳහා සිය නියෝජිතයන් තෝරා ගැනීමට ලැබෙන අවස්ථාවයි. මැතිවරණය යනු ජනතාව විසින් පුද්ගලයන්ට බලය පැවරීම සඳහා භාවිතා කෙරෙන තීන්දු ගැනීමේ ක්‍රමයකි. නූතන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට අනුව ව්‍යවස්ථාදායකයට, විධායකයට සහ අධිකරණයට මෙන්ම කලාපීය සහ පළාත් පාලන ආයතනවලට සාමාජිකයන් පත් කරන යාන්ත්‍රණය මෙයයි. මැතිවරණයකදී ජනතාව රටේ පාලකයන් මෙන්ම වැසියන් ද වෙති. ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමේ දී වරණීය හැකියාවෙන් ඔවුහු පාලකයන් වෙති. විශේෂයෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයන් සහ ජන රජයන්වල ඇති විශේෂ ලක්ෂණ නම්, ජනතාවගෙන් සහ ජනතාව වෙනුවෙන් සාදන රජයකට නෛතික බලය හිමිවන්නේ ජනතාවගේම කැමැත්තෙන් වීමය.
ලංකාව තුළ ජනමත විමසුමක් ඇතුළු ප්‍රධාන පෙළේ මැතිවරණ හතරක් තිබේ. එනම් ජනාධිපතිවරණය පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණය පළාත් සභා ඡන්ද විමසීම සහ පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීමයි. මේ සියල්ල හරහාම සිදුවන්නේ ජනතාවගේ බලය මතුවීමක් විය යුතුය.
නූතන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයක අයිතිය පවතින්නේ ජනතාව සතුව යැයි පිළිගැනීමක් පවතී. රාජ්‍යයේ ඉහළම අයිතිය හෙවත් පරම අයිතිය ජනතාව සතුව පවතින්නේ යැයි යන අදහසින් ජනතා පරමාධිපත්‍යය යන සංකල්පය බිහි වී ඇත. ජනතාවට රාජ්‍යයක අයිතිය පවතින්නේ යැයි සාමාන්‍යයෙක් පැවසුවද, සැබවින්ම රාජ්‍යයක අයිතිය පවතින්නේ පුරවැසියන්ටය.
ජනාතවගේ පරමාධිපත්‍යයේ ප්‍රධාන කොටස වන පාලන බලතල සැබවින්ම ජනතාව විසින් ක්‍රියාවට නගන්නේ නැත. පාලන බලතල වල එක් අංගයක් වන ව්‍යවස්ථාදායක බලය එනම් නීති සෑදීමේ බලය ජනතාව වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මක කරනු ලබන්නේ ජනතාව විසින් තෝරාපත්කරගත් මහජන නියෝජිතයන් මගිනි.
පාලන බලතලවල විධායක බලය ක්‍රියාවට නඟනු ලබන්නේ මහජන නියෝජිතයන්ගෙන් සහ ජනතාව විසින් වැටුප් ගෙවනු ලබන නිලධාරීන් විසිනි.
පාලන බලතලවල අනෙක් අංගය වන අධිකරණ බලය ක්‍රියාවට නඟන්නේ ස්වාධීන අධිකරණයක් විසිනි.
නමුත් පරමාධිපත්‍යයේ අංගයක් වන ඡන්ද බලය පුරවැසියන් විසින් සෘජුවම භාවිතා කරමින් ව්‍යවස්ථාදායක සහ විධායකය සඳහා අවශ්‍යවන ජනතා නියෝජිතයන් පත්කර ගනියි. එසේම මානව හිමිකම් ද ජනතාව විසින් සෘජුවම භාවිතා කරයි.
පාලන බලතල යනු රාජ්‍යයක් මෙහෙයවීමේ බලයයි. රාජ්‍යයක් පාලනය කිරීමේ අංශ 3ක් ඇත.
එනම් විධායක, ව්‍යවස්ථාදායක සහ අධිකරණ වශයෙනි. ඡන්දය බලය යනු පාලනය සඳහා තමන් කැමති පුද්ගලයන් තෝරා ගැනීමේ බලයයි. මානව හිමිකම් යනු පාලන බලතල භාවිතා කරන්නන් විසින් සිදුකරනු ලබන අසාධාරණයන්ට එරෙහි වීමට පුරවැසියන්ට පවතින නීතිමය රැකවරණයයි. මේ අනුව පරමාධිපත්‍යය කොටස් තුනකින් යුක්ත වූ බව සඳහන් කළද සැබවින්ම එහි අංග පහක් ඇති බව පැහැදිලිය. එනම් විධායක, ව්‍යවස්ථාදායක, අධිකරණ ඡන්ද බලය සහ මානව හිමිකම් වේ.
රාජ්‍යයක පරමාධිපත්‍යය පවතින්නේ ජනතාව තුළය. එසේම පරමාධිපත්‍යයේ ප්‍රධාන අංගයක් වන පාලන බලතල ක්‍රියාත්මක කරන්නේ සෘජුවම ජනතාව විසින් නොවේ. පාලන බලතල ක්‍රියාවට නඟන්නේ ජනතාවගේ ඡන්දයෙන් පත්වන නියෝජිතයන් සහ ඔවුන් විසින් පත්කරන නිලධාරී මණ්ඩලයක් විසිනි. එබැවින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයක ඡන්දය යනු ජනතාවට පාලන බලතල සඳහා සිය නියෝජිතයන් තෝරා ගැනීමට ලැබෙන අවස්ථාවයි. එසේම එය පාලන බලතල සඳහා ජනතාවගේ බලපෑම පෙන්වීමට ලැබෙන අවස්ථාවක් ලෙසද සැලකිය හැකිය.
ඡන්දය සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබඳව මහජනතාවට එතරම් අවබෝධයක් නැත. බහුතරයක් පුද්ගලයන් තමන්ගේ ඡන්දය පාවිච්චි නොකරන්නේ එබැවිනි.
ජනතාව විසින් ජනතාව උදෙසා ජනතා සහභාගිත්වයෙන් පවත්වන පාලනය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනය ලෙස හඳුන්වයි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනයකදී ජනතාවගේ අවශ්‍යතා මත පදනම්ව රාජ්‍යයක් පාලනය කිරීම සිදුවේ. ජනතාවගේ අවශ්‍යතා සහ කැමැත්ත හඳුනා ගැනීම සඳහා භාවිතා කරන ප්‍රධානතම මෙවලම වනුයේ මැතිවරණයන්ය. එබැවින් නිසි කලට පවත්වන නිදහස් සහ සාධාරණ මැතිවරණ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයක ප්‍රධාන අංගයක් වේ.
මේ මොහොතේ අප අවබෝධ කරගත යුත්තේ පළාත් පාලන සභිකයාගේ භූමිකාවය.
පළාත් පාලන ආයතනයන් වන මහ නගර සභා, නගර සභා සහ ප්‍රාදේශීය සභාවල අරමුණ වන්නේ ප්‍රාදේශීය සංවර්ධනයයි. ඒ සඳහා අවශ්‍ය වන අනු නීති සකස් කිරීම, සංවර්ධන සැලසුම් සකස් කිරීම, අයවැය සම්පාදනය, මහජන උපයෝගිතා සේවාවන් පවත්වා ගෙන යෑම, මහජන සෞඛ්‍ය ආරක්ෂාව ආදිය පළාත් පාලන ආයතනයක ප්‍රමුඛ කාර්යයන් වේ. එබැවින් පළාත් පාලන ආයතනයක සභිකයකුට අදාළ බල ප්‍රදේශය පිළිබඳ හොඳ දැනීමක් මෙන්ම මනා මහජන සබඳතාවක් ද පැවතිය යුතුය. ඔහු ජනතාව සමග නිරන්තරයෙන්ම සම්බන්ධ පුද්ගලයකු විය යුතුය. ප්‍රාදේශීය වශයෙන් නාගරික වශයෙන් සමස්ත ජනතාවගේ අවශ්‍යතා හඳුනා ගන්නා පුද්ගලයෙක් විය යුතුය.
මහජනතාව නොදන්නා කාරණය නම් තමන්ගේ පෞද්ගලික ආපදාවකදී ස්වභාවික ආපදාවක් හෝ වෙනත් (නාය යෑමක් ගස් කඩා වැටීමක්, කාණු පද්ධතියේ සිරවීමක් ජල ගැල්මකදී නිරන්තරයෙන් සිදුවන හදිසි ආපදා ක්‍රියාවලියක්) මෙවැනි අවස්ථාවකදී ඊට පස්සේ විසඳුම් සෙවීම සඳහා මූලිකවම ඉදිරිපත් වන්නේ ප්‍රාදේශීය සභා නියෝජිතයාය.
මහජන නියෝජිත භූමිකාව අවබෝධ කරගනිමු
මැතිවරණයකදී අපේක්ෂකයකුට මනාපය ප්‍රකාශ කිරීමේදී අදාළ කාර්යය භාරය ඉටුකිරීමට වඩාත් සුදුසු අපේක්ෂකයා තෝරාගත යුතුය. එහිදී හුදෙක් කථිකත්වය, කඩවසම් බව, දේශපාලන ඥාති සබඳතාව, ධනය, වියදම් කිරීමේ හැකියාව, මරණ ගෙවල් සහ මඟුල් ගෙවල්වලට සහභාගි වූ ප්‍රමාණය, ආධාරකරුවන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම් ආදී කරුණුවලට වඩා අදාළ මහජන නියෝජිතයාගෙන් සැබවින්ම අපේක්ෂා කරන භූමිකාවට අදාළ කටයුතු ඉටුකිරීමට ඔහු/ඇය කෙතරම් ශක්තතාවක් දක්වයි ද යන්න සිතා බැලීම රටේ අනාගතය සඳහා ඉතා වැදගත්ය.
මේ අනුව ඡන්දය භාවිතා කිරීම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යයක අත්‍යවශ්‍ය අංගයක් මෙන්ම එය ජනතා පරමාධිපත්‍ය මෙන්ම නියෝජිත ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයද ප්‍රායෝගිකව ක්‍රියාවට නඟන මහඟු ක්‍රියාවක් බව අවධාරණය කළ යුතුය. එසේම එම තම ඡන්දය සහ මනාපය ලබාදීමේදී මහජන නියෝජිතයාගෙන් අපේක්ෂා කරන භූමිකාව නිවැරදිව අවබෝධ කරගෙන ඒ සඳහා සුදුසු අපේක්ෂකයකු පත් කර යැවීම ඡන්ද දායක වගකීමක් ද වේ.
මැතිවරණයෙන් පසු ඡන්දදායක භූමිකාව
ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමෙන් පමණක් ඡන්දදායක වගකීම් අවසන් නොවේ. තමන් ඡන්දය සහ මනාපය ලබාදුන් දේශපාලන පක්ෂ/ස්වාධීන කණ්ඩායම් සහ අපේක්ෂකයන් නිවැරදිව කටයුතු කරන්නේද යන්න පිළිබඳව විමසිලිමත් වීම සහ මැතිවරණ සමයේදී ලබාදුන් මැතිවරණ පොරොන්දු ඉටුකිරීම පිළිබඳව සොයා බැලීම සහ ඒ සඳහා පෙළඹවීම් සිදුකිරීමද ඡන්ද දායක වගකීමකි. එය හුදකලාව හෝ සංවිධානාත්මකව සිදුකළ හැකිය. විශේෂයෙන්ම ජනතා අපේක්ෂා පසෙක ලා දේශපාලනය සිය පුද්ගලික ලාභ ප්‍රයෝජනය පිණිස යොදවන්නේ නම් එයට එරෙහි වීමද ඡන්දදායක වගකීමකි.
ඡන්දය භාවිතා කිරීම සේම භාවිතා කරන ඡන්දය නිවැරදි වීමද රටට හොඳ නායකයකු පත්කර ගැනීමට වැදගත්ය. සෑම මැතිවරණයකදීම ඡන්ද විමසීමකදීම ප්‍රතික්ෂේපිත ඡන්ද ප්‍රතිශතය ඉහළ අගයක් ගැනීම අවසන් ප්‍රතිඵලයට හානි කර තත්ත්වයක් වන නිසාය.
ඉකුත් පැවති මහ මැතිවරණයේදී, මුළු ඡන්දවලින් 5.65%ක් ම ප්‍රතික්ෂේප වූ ඡන්ද විය. එය 1989 සිට ඡන්ද ප්‍රතික්ෂේප වූ තෙවන ඉහළම අනුපාතය සනිටුහන් කර තිබිණි. වැඩිම ප්‍රතික්ෂේප වූ ඡන්ද සංඛ්‍යාව වාර්තා වූයේ, 2010 මහ මැතිවරණයේදී ය.
සංසන්දනාත්මකව ගත් කල, මහ මැතිවරණයට වඩා වැඩි ප්‍රකාශිත ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් වාර්තා වුණු 2024 ජනාධිපතිවරණයේදී, ඡන්ද ප්‍රතික්ෂේප වීමේ අඩු ප්‍රවණතාවක් පෙන්නුම් කළ අතර එය 2.2%ක පමණ අගයක පැවතියේ ය.
ජනාධිපතිවරණයේදී සියයට 79 ක සහභාගිත්වයක් දක්නට ලැබුණු අතර මහ මැතිවරණයේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමේ ප්‍රතිශතය සියයට 69 දක්වා පහත වැටිණි.
පසුගිය මහ මැතිවරණයේදී වැඩිම ප්‍රතික්ෂේප වූ ඡන්ද සංඛ්‍යාව වාර්තා වූයේ නුවරඑළිය, යාපනය සහ මාතලේ යන දිස්ත්‍රික්කවලිනි. 2020 මහ මැතිවරණයේදී ද එවැනිම ප්‍රවණතාවක් දක්නට ලැබුණු අතර එහිදී වැඩිම ප්‍රතික්ෂේප වූ ඡන්ද සංඛ්‍යාව අනුව මෙම දිස්ත්‍රික්ක තුන ඉහළින්ම පැවතිණි.
පසුගිය මැතිවරණ නවයෙන් හයකදීම වැඩිම ප්‍රතික්ෂේප වූ ඡන්ද සහිත දිස්ත්‍රික්ක තුන අතරට නුවරඑළිය පත්ව තිබේ. පසුගිය මහ මැතිවරණයේදී එම දිස්ත්‍රික්කය තුළ වැඩිම ප්‍රතික්ෂේප වූ ඡන්ද සංඛ්‍යාවක් වාර්තා වී ඇත්තේ වලපනේ ඡන්ද කොට්ඨාසයෙන් වන අතර, හඟුරන්කෙත, නුවරඑළිය – මස්කෙළිය සහ කොත්මලේ යන ඡන්ද කොට්ඨාස ඉන් පසුව වැඩිම ප්‍රතික්ෂේප වූ ඡන්ද සංඛ්‍යාවක් වාර්තා වුණු ප්‍රදේශ විය.
අවසන් ජනාධිපතිවරණයේදී ඡන්ද 300,300ක් ප්‍රතික්ෂේප විය. එය ප්‍රතිශතයක් ලෙස 2.2% කි.
නමුත් 2019 ජනාධිපතිවරණයේදී ප්‍රතික්ෂේප වූයේ ඡන්ද 135,452 ක් පමණි. ප්‍රතිශතයක් ලෙස භාවිත කළ ඡන්ද සංඛ්‍යාවෙන් එය ප්‍රතිශතයක් ලෙස 0.85% ක්ය.
2024 මහ මැතිවරණයේදී ඡන්ද දායකයන් 1,71,40,354 ක් සුදුසුකම් ලබා සිටියත්, ප්‍රකාශිත ඡන්ද සංඛ්‍යාව 1,18,15,246ක් ලෙස දැක්විය. ප්‍රකාශ කිරීමට සුදුසුකම් ලැබූ ලක්ෂ පනස් තුනකට අධික පිරිසක් ඡන්දය ප්‍රකාශ කර තිබුණේ නැත. එහිදී ප්‍රතික්ෂේපිත ඡන්ද සංඛ්‍යාව 667,240 ක් වූ අතර, වලංගු ඡන්ද සංඛ්‍යාව 1,11,48,006 ක් විය. ඒ අනුව 53,25,108 ක පමණ පිරිසක් මහ මැතිවරණය වෙනුවෙන් ඡන්දය ප්‍රකාශ කර තිබුණේ නැත. පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීමකදී මෙම තත්ත්වය තවදුරටත් වෙනස්වන සහ වෙනස් වූ බව සංඛ්‍යා දත්ත මගින් අනාවරණය වෙයි. තමන්ගේ ප්‍රාදේශිකයේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සියයට පනහ ඉක්මවූ අවස්ථා අල්පය. මේ තත්ත්වය සිදුවීමට ප්‍රබල ලෙසම බලපානු ඇත්තේ ප්‍රාදේශීය සභා නියෝජිතයකුගේ වටිනාකම මහජනතාව නොදන්නා බව නිසා විය යුතුය.
නීතියෙන් අවසර ලැබී ඇති සේවා සැපයීම පළාත් පාලන ආයතනවල වගකීමය. අදාළ ප්‍රදේශවල ජනතාවගේ පහසුව, සුඛවිහරණය හා යහපැවැත්ම වෙනුවෙන් සේවා සැපයීම අවශ්‍ය වේ. අදාළ ප්‍රදේශවල ජනතාවගේ පහසුව සුඛවිහරණය හා යහපැවැත්ම වෙනුවෙන් සේවා සැපයීම ද අවශ්‍ය වේ.
පළාත් පාලන ආයතනය විසින් එම තත්ත්වයන් වර්ධනය කර ගැනීමට සහ ක්‍රියාමාර්ග ගනිමින් නීති ක්‍රියාත්මක කරයි.
පරිපාලන හා නියාමන සේවා
මහජන සෞඛ්‍ය හා සනීපාරක්ෂාව ප්‍රවර්ධනය පාරිසරික ආරක්ෂාව පොදු මංමාවත් සහ පොදු සැපයුම් සේවා පවත්වාගෙන යෑම ආදිය සිදු කරනු ලබයි. ශ්‍රී ලංකාවට පළාත් පාලනය හා පළාත් පාලන ආයතන සම්බන්ධ දිගු ඉතිහාසයක් පවතී. 1987 දී හඳුන්වා දුන් 13 වෙනි ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය අනුව පළාත් පාලන කටයුතු පළාත් සභා යටතට පැවරිණි. මේ අනුව පළාත් පාලන ආයතනවල කටයුතු පාලනය හා අධීක්ෂණය මධ්‍යම රජය වෙතින් පළාත් සභා වෙත පැවරිණි. කෙසේ වුව ද පළාත් පාලන ආයතන හා සම්බන්ධ ව්‍යුහය හා ජාතික ප්‍රතිපත්ති සැකසීමේ බලය මධ්‍යම රජය යටතේම රඳවා ගනු ලැබිණ.
මහ නගර සභා නගර සභා හා ප්‍රාදේශීය සභා ඇතුළත් පළාත් පාලන ආයතන පද්ධතිය පාලනය වන්නේ නීති සම්පාදන 3ක් මගිනි.
- මහ නගර සභා අඥා පනත (1947)
- නගර සභා අඥා පනත (1939)
- ප්‍රාදේශීය සභා පනත (1987)
මේ සියල්ලෙන් සිදුවන්නේ මහජන සේවය ඉටු වීමය. නමුත් ඒ සඳහා අවශ්‍ය බුද්ධිමත් ක්‍රියාශීලී නායකත්වයක් පළාත් පාලන ආයතන වෙත යොමු කිරීමට මහජනතාව උත්සුක වන්නේ නැත. ග්‍රාමීය සංවර්ධනයක් හරි හැටි ඉටු නොවන්නේ එබැවිනි. මෙවරද පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම සඳහා මහජනතාවගේ සහභාගිත්වයක් සාර්ථක ලෙස සිදු නොවුණහොත් සිදුවන්නේ ග්‍රාමීය ආර්ථිකය නඟාසිටුවීමට ඉඩක් නොලැබීමය. ඉන් සිදුවන්නේ වක්‍රාකාරව පාර්ලිමේන්තුව සහ ජනාධිපතිවරයා පිළිබඳව රටේ අප්‍රසාදයක් ඇතිවීමය. මේ මොහොතේ රටේ ජනතාව කළ යුත්තේ තමන්ගේ ග්‍රාමීය නාගරික සංවර්ධනය සහ සුබ සෙත පිණිස කටයුතු කිරීමට අවශ්‍ය පසුබිමක් සකසා ගැනීමය.
පුංචි ආණ්ඩුවක බලය
ග්‍රාමීය ජනතාව වෙනුවෙන් නිවැරදි ලෙස යෙදවීමට අවශ්‍ය පසුබිම සැකසීමය. තමන්ගේ ඡන්ද අයිතිය හරිහැටි භාවිත කිරීමය. තමන් පළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීමට ඡන්දය භාවිත නොකළ අයකු වුවහොත් ඔහු හෝ ඇය තමන්ගේ ග්‍රාමීය නාගරික ආර්ථික සංවර්ධනය සමාජ සංවර්ධනය සඳහා තමන්ගේ දායකත්වය නොදැක්වූ අයෙකු ලෙස සිහි තබාගත යුතුය. මන්ද තමන් විසින් ඊට සුදුසු නියෝජිතයකු පත් කිරීමට දායක නොවූ බැවිනි.
සමන්ති වීරසේකර
– දිවයින –
සිසුවියගේ සියදිවි නසා ගැනීමට සැක ගුරුවරයා අනිවාර්ය නිවාඩු යවයි
වෙසක් සතියට දින තුනක් වැසෙන තැන්
හෙටින් ඇරඹෙන ජාතික වෙසක් සතිය
-
පුවත්1 week agoසිරි දළදා වන්දනාවට ජනපති කළ ඉල්ලීම මල්වතු හා අස්ගිරි පාර්ශව මහ නාහිමිවරු ප්‍රතික්ෂේප කරලා
-
පුවත්3 days agoපළාත් පාලන ආයතන ඡන්ද විමසීම 2025: නිල ප්රතිඵල මෙතැනින්
-
පුවත්3 days agoබහුතරයක් හිමිවුවත් මාලිමාව අර්බුදයක ද?
-
පුවත්4 days agoමහින්දානන්ද හා ශෂීන්ද්ර අත්අඩංගුවට..?
-
පුවත්20 hours agoජනතාවගේ ඡන්ද පණිවුඩේ “ඕගොල්ලෝ ෂෝ වැඩියි” – අධිකරණ ඇමැති