ශ්රී ලංකාවේ ප්රධාන ණය හිමියන් දෙදෙනකු වන චීනය සහ ඉන්දියාව සමඟ ණය ප්රතිව්යුහගත කර ගැනීමකින් තොරව ජාත්යන්තර මුල්ය අරමුදලින් ශ්රී ලංකාවට ලබාදීමට යෝජිත අමෙරිකානු ඩොලර් කෝටි 290ක (බිලියන 2.9ක) ණය මුදල නිදහස් කළ නොහැකි බව මුල්ය අරමුදල දැනටමත් ශ්රී ලංකාවට දැනුම් දී ඇතැයි වාර්තා වේ.
තම රටවලින් ශ්රී ලංකාව ලබාගෙන ඇති ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමට පෙර නිදහස් වෙළෙඳ ගිවිසුම් දෙකක් අත්සන් කළ යුතු බවට චීනය සහ ඉන්දියාව ශ්රී ලංකාවට කොන්දේසි පනවා ඇති බවද මේ අතර වාර්තා වේ.
මේ සම්බන්ධයෙන් චීනය සමඟ පැවති මූලික අදහස් හුවමාරුවේදී ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමට පෙර එරට සමඟ නිදහස් වෙළෙඳ ගිවිසුමක් අත්සන් කළ යුතු බව චීනය ශ්රී ලංකාවට දැනුම් දී ඇතැයි පැවසේ.
1998 දී ඉන්දියාව සමඟ එබඳු ගිවිසුමක් අත්සන් කර ඇති නිසා චීනයට ද සමාන අවස්ථාවක් අවශ්ය බව එරට මතය වී ඇතැයි ආරංචිමාර්ග සඳහන් කරයි.
මේ අතර, ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ සාකච්ඡාවට පෙර ඉන්දීය ආයෝජන සහ සේවා සැපයුම් ව්යාපාර බදුවලින් නිදහස් කෙරෙන බවට පැවසෙන ‘එට්කා’ (ETCA) ගිවිසුම සම්පූර්ණ කළ යුතු බව ඉන්දියාව ද ලංකාවට දන්වා ඇතැයි එම ආරංචමාර්ග වල දැක්වේ.
මෙම ගිවිසුම් දෙක සම්පූර්ණ වනතුරු චීනය සහ ඉන්දියාව සිය ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ සාකච්ඡා සඳහා සහභාගී නොවනු ඇතැයි දැනගන්නට තිබේ.
කෙසේ හෝ එම දෙරට සමඟ ණය ප්රතිව්යුහගත කෙරෙන තුරු ජාත්යන්තර මුල්ය අරමුදලේ ණය සැපයුම තවදුරටත් ප්රමාද වනු ඇතැයි වාර්තා වෙයි.
බොරුවක්
මේ සම්බන්ධයෙන් ‘ශ්රී ලංකා මිරර්’ වෙත අදහස් දක්වමින් චීන තානාපති කාර්යාලයේ ප්රකාශකයෙකු පැවසුවේ ඉහත වාර්තාවේ කිසිඳු සත්යතාවයක් නොමැති බවයි.
ඔහු කියා සිටියේ “චීනයේ සහ ශ්රී ලංකාවේ මුදල් අමාත්යාංශ දෙක අතර මෙන්ම අදාල මූල්ය ආයතන අතරද ඉතා යහපත් සන්නිවේදනයක් පවතින බවයි.
දෙරට මුදල් අමාත්යවරුන් වන ජනාධිපති රනිල් වික්රමසිංහ මහතා හා ලියු කුන් මහතා පසුගියදා මාර්ගගත සාකච්ඡාවක් පැවැත්වූ බවත්, චීනය කෙරෙහි සිය ප්රසාදය පළකරමින් එම ක්රියාවලිය පිළිබඳව වික්රමසිංහ මහතා සුබවාදී ලෙස අදහස් දක්වා ඇතැයි මෙරට ජනාධිපති මාධ්ය අංශය පැවසූ බවත් එම ප්රකාශකයා වැඩිදුරටත් සඳහන් කළේය.
ETCA වලින් වාසිය දෙරටටම!
මේ අතර, ඉන්දියාව සහ ශ්රී ලංකාව අතර ශක්තිමත් ආර්ථික හවුල්කාරිත්වයකට මගපාදන එට්කා ගිවිසුම හදිසියේ කරළියට ආ කරුණක් නොවන බවත්, එය වසර ගණනාවක් පුරාවට දෙරට අතර සාකච්ඡාවට ලක්ව පවතින්නක් බවත් තතුදත් නිල ආරංචි මාර්ග ඔස්සේ ‘ශ්රී ලංකා මිරර්’ වෙත වාර්තා වේ.
2018 වසර දක්වා දෙරට අතර සාකච්ඡා වට 11ක් සිදු වූ බවත්, පවතින නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුම අනුව ශ්රී ලංකාවේ අපනයනකරුවන් 60% – 65%කටත් ඉන්දියාවේ අපනයනකරුවන් 5%කට ප්රතිලාභ හිමිවන බවත් එම ආරංචිමාර්ග සඳහන් කරයි.
කෙසේවුවත්, දෙරට ආර්ථිකයන් වල වෙනස්කම් හා අසමමිතිකභාවයන් ඇති සේම, වෙළඳ ගිවිසුම් වලද ඇතැම් අසමමිතිකයන් පැවතිය හැකි බවත්, පවතින නිදහස් වෙළඳ ගිවිසුම ඇති කරගැනීමේදී මෙම කරුණු දැනටමත් සාධක කරගෙන ඇතිබවත්, එට්කා ගිවිසුම සම්බන්ධයෙන්ද අන්යෝන්ය වශයෙන් වඩාත් වාසිදායක ගිවිසුමක් කරා යාම සඳහා දෙපාර්ශවයට එක්ව සාකච්ඡා කිරීමට අවකාශයක් පවතින බවත් එම ආරංචිමාර්ග වැඩිදුරටත් පවසයි.