ඡායාරූප සටහන
මකර රාජ්යයේ ලොකුම නව මකර තිරය (ඡායා)
චීන හන් සාම්ප්රදායේ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්ප ක්රමයෙන් බිහිවූ Nine-dragon wall හෝ Nine-dragon screen ලෙස ඉංග්රීසි බසින් හැඳින්වෙන නව-මකර තිරය නමින් ප්රකට නිර්මාණය, එරට දක්නට ලැබෙන සුවිශේෂී නිර්මාණයකි.
චීනයේ ප්රධාන භූමියේ මෙවැනි මකර තිර නවයක් දක්නට ලැබේ. ඉන් දෙකක් බෙයිජිං අගනුවර තහනම් නගරයේ සහ බෙයිහායි උද්යානයේ පිහිටා ඇත. අනෙක් නිර්මාණ ද්විත්වය ෂැන්ෂි (Shanxi) පළාතේ පිංග්යාඕ සහ ඩාටොං යන නගර වල පිහිටා ඇත. මීට අමතරව, හොංකොං වලද මෙවැනි නිර්මාණ දෙකක්ද, චීනයෙන් පිටතද මෙවැනි තිර කිහිපයක්ද ගොඩනගා ඇත.
ප්රධාන වශයෙන් චීන මකරුන් නව දෙනෙකු නිරූපණය කරන මෙම නිර්මාණය, සාමාන්යයෙන් චීන රජ මාලිගා ඉදිරිපිට සහ උද්යාන වල දක්නට ලැබේ. ඒවා සාමාන්යයෙන් ඉදිකර ඇත්තේ තිරයක් ලෙස ඍජු දෘෂ්ය පථය අවහිර කර පෞද්ගලිකත්වය ආරක්ෂා කිරීමට පමණක් නොව, ආශිර්වාද වල සලකුණක්ද ලෙසයි.
චීන ප්රධාන භූමියේ දක්නට ලැබෙන පැරණිතම හා විශාලතම නව-මකර තිරය පිහිටා ඇත්තේ ඩාටොං ඓතිහාසික නගරයේ හ’යං වීදියේය. මෙය, බෙයිහායි උද්යානයේ දක්නට ලැබෙන නව-මකර තිරය මෙන් තුන් ගුණයක් විශාල වන අතර, එය වසර 250ක් පැරණි ඉතිහාසයකට හිමිකම් කියයි.
මිං රාජවංශයේ පළමු අධිරාජ්යයා වූ ජූ යුවැන්ජාං (Zhu Yuanzhang) අධිරාජ්යයාගේ 13 වන පුත්රයා වන ජූ ගුයි (Zhu Gui) කුමරු වෙනුවෙන් 14 වන සියවසේදී ඉදිකරන ලද මාළිගාව ඉදිරිපිට මෙය ඉදිකර ඇත.
දිගින් මීටර් 45.5ක් හා උසින් මීටර් 08ක් විශාල මෙහි ඝනකම මීටර 2කි. වර්ණ කිහිපයකින් ඔප දැමූ ටයිල් කැබලි 426කින් නිමවා ඇති මෙම නිර්මාණය ප්රධාන වශයෙන් කොටස් 03 කින් සමන්විත වේ. ඒ, එහි ඉහළ කොටස, බිත්ති බඳ සහ බිත්ති ආසනය ලෙසයි.
මෙම තිරයේ ප්රධාන කොටසේ ගිනි පිටවෙන මුතු ඇට පසුපස හඹා යන, වර්ණ කිහිපයකින් සමන්විත මකරුන් නවයක් පෙන්නුම් කරන අතර, ඔවුන් මෙසේ හඹා යන්නේ අධ්යාත්මික ශක්තිය, ප්රඥාව, සමෘද්ධිය, බලය, අමරණීයභාවය වැනි දෑ පිළිඹිබු කරන ‘ප්රඥාවේ මුතු ඇටය’ පසුපසයි. කැළඹුනු රළ, උස් කඳු සහ වලාකුළු වැනි දෑ පසුබිමේ දිස්වේ. මෙහි තවත් සුවිශේෂී කරුණක් වනුයේ මෙම මකරුන් සියල්ලම නියපොතු සතරක් සහිත මකරුන් වීමයි. ඊට හේතුව වන්නේ චීන කලා සාම්ප්රදායේ නියපොතු 5ක් සහිත මකර රුව භාවිතා කෙරුණේ අධිරාජ්යයා වෙනුවෙන් පමණක් වීමයි.
බිත්තියේ ආසනය වර්ණවත් ගඩොල් හා ටයිල් වලින් සාදා ඇති අතර, එහිද කුඩා මකර රූප මෙන්ම ගවයන්, අශ්වයන්, බැටළුවන්, බල්ලන්, මුවන් හා සාවුන් වැනි සතුන්ද දිස්වේ.
බිත්තිය ඉදිරිපිට ඇති සෘජුකෝණාස්රාකාර ජල තටාකය තනා ඇත්තේ මකරුන්ගේ ඡායාව දිය රැළි අතරින් වඩාත් ජීවමාන ලෙසින් දිස්වීමටයි.
(සටහන හා ඡායා : ශානිකා ජයසේකර)
දමිළ කිවිඳුට උපහාර ලෙස නම් කල, සංස්කෘතික මධ්යස්ථානය යාපනයේ සංස්කෘතික මධ්යස්ථානය ‘තිරුවල්ලුවර් සංස්කෘතික මධ්යස්ථානය’ ලෙස නම් කෙරේ.
ශ්රී ලංකාවේ ඉන්දීය මහ කොමසාරිස් සන්තෝෂ් ජා මහතා සහ බුද්ධ ශාසන, ආගමික සහ සංස්කෘතික කටයුතු අමාත්ය හිනිදුම සුනිල් සෙනෙවි මහතා විසින් 2025 ජනවාරි 18 වන දින පැවති උත්සවයකදී යාපනයේ සංස්කෘතික මධ්යස්ථානය ශ්රේෂ්ඨ දමිළ කවියකු සහ දාර්ශනිකයකු වන තිරුවල්ලුවර්තුමාට උපහාරයක් ලෙස ‘තිරුවල්ලුවර් සංස්කෘතික මධ්යස්ථානය’ ලෙස නම් කරන ලදී.
මෙම අවස්ථාව සඳහා ධීවර, ජලජ සහ සාගර සම්පත් අමාත්ය රාමලිංගම් චන්ද්රෙස්කර්, උතුරු පළාත් ආණ්ඩුකාර නාගලිංගම් වේදනායම්, යාපනය නාගරික කොමසාරිස් එස්. ක්රිෂේන්ද්රන්, බුද්ධ ශාසන, ආගමික සහ සංස්කෘතික කටයුතු අමාත්යාංශයේ ලේකම් අතපත්තු, යාපනයේ ඉන්දීය කොන්සියුලර් ජෙනරාල් සායි මුරලි යන මහත්වරුන් ඇතුළු සම්භාවනීය අමුත්තන් සහ යාපනයේ කලාකරුවන් රැසක් සහභාගී වූහ.
මෙම සුවිශේෂී අති නවීන ගොඩනැගිල්ල මහල් දෙකක් පුරා පැතිරුණු කෞතුකාගාරයක්, ප්රේක්ෂකයන් 600කට වැඩි පිරිසකට අසුන් ගත හැකි රංග පීඨ ආකාරයේ අති නවීන ශ්රවණාගාරයක්, එකළොස් මහල් ඉගෙනුම් කුළුණක් සහ එළිමහන් රංග පීඨයක් ලෙස ද භාවිතා කළ හැකි පොදු මහජන චතුරස්රයක් යනාදි විවිධ පහසුකම්වලින් සමන්විත වේ.
අද (17) දින, ශ්රී ලංකාවේ එක්සත් ජනපද තානාපති කාර්යාලය, සංස්කෘතික අමාත්යාංශය සහ මධ්යම සංස්කෘතික අරමුදල සමඟ එක්ව, යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම ලැයිස්තුවේ ඇතුළත් වී තිබෙන පොළොන්නරුව පුරාණ නගරය තුළ පිහිටා තිබෙන ප්රධානතම ස්ථානයක් වන ඉපැරණි ථූපාරාම පිළිම ගෙය ආරක්ෂා කිරීම සඳහා නව සංරක්ෂණ ව්යාපෘතියක් දියත් කරන ලදී.
සංස්කෘතික සංරක්ෂණය සඳහා වූ එක්සත් ජනපද තානාපති අරමුදල වෙතින් ලබාදුන් ඩොලර් 109,000 ක (රුපියල් මිලියන 32 ඉක්මවන මුදලක්) මේ සඳහා යොදවා ඇත.
මෙම අවස්ථාවට ශ්රී ලංකාවේ අමෙරිකානු තානාපති ජුලී චන්ග් මහත්මිය සහ බුද්ධශාසන, ආගමික හා සංස්කෘතික කටයුතු අමාත්ය මහාචාර්ය හිනිදුම සුනිල් සෙනෙවි මහතා සහභාගි විය.
චීන ජනාධිපති ෂී ජින්පිං (Xi Jinping) මහතාගේ ආරාධනාවකට අනුව චීනයේ සිව් දින රාජ්ය සංචාරයක නිරත ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක මහතා රාජ්ය හා පෞද්ගලික සමාගම් එක්ව සංවිධාන කර තිබූ “Invest in Sri Lanka- Round table meeting 2025” ආයෝජන සැසියට අද (16) පෙරවරුවේ එක් විය.
චයිනා ටියැන්යිං ඉන්කෝපරේෂන් (CNTY- China Tianying Inc), චයිනා හාබර් ඉංජිනේරු සමාගම සීමාසහිත ( China Harbour Engineering Company Ltd), චයිනා සන්නිවේදන ඉදිකිරීම් සමාගම සීමාසහිත (China Communications Construction Company Ltd), චයිනා පෙට්රොකෙමිකල් සංස්ථාව ( China Petrochemical Corporation -SINOPEC Group), මෙටලර්ජිකල් කෝපරේෂන් ඔෆ් චයිනා සමාගම සීමාසහිත (Metallurgical Corporation of China Ltd), චයිනා සිවිල් ඉංජිනේරු ඉදිකිරීම් සංස්ථාව (CCECC-China Civil Engineering Construction Corporation), චයිනා එනර්ජි ඉන්ටර්නැෂනල් සමූහ සමාගම සීමාසහිත (China Energy International Group Company Ltd), ග්වංජෝ පොදු ප්රවාහන සමූහය ( The Guangzhou Public Transport Group), හුවාවේ (Huawei), බී.වයි. ඩී (BYD Auto) ඇතුළු චීනයේ ප්රමුඛ සමාගම් රැසක් මෙම ආයෝජන සැසියට සහභාගී වී සිටියහ.ඇතුළු චීනයේ ප්රමුඛ සමාගම් රැසක් මෙම ආයෝජන සැසියට එක්ව සිටිති.
ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක මහතා එම සමාගම් ප්රධානීන් සමඟ සුහද පිළිසඳරකද නිරත විය.
විදේශ කටයුතු, විදේශ රැකියා සහ සංචාරක අමාත්ය විජිත හේරත්, ප්රවාහන, මහා මාර්ග, වරාය හා සිවිල් ගුවන් සේවා අමාත්ය බිමල් රත්නායක, ශ්රී ලංකාවේ චීන තානාපති චී ජන්හොං, චීනයේ ශ්රී ලංකා තානාපති මජින්ත ජයසිංහ යන මහත්වරුද මෙම අවස්ථාවට සහභාගි වූහ.
බණ්ඩාරවෙල සතොස ගිනිගනී
පොලිස් විශේෂ ආරක්ෂක දිසාවට අලුත් ප්රධානියෙක්
