ශ්රී ලංකාව අද (26) පෙරවරුවේ පැරිස් නුවරදී සිය ප්රධාන නිල ද්විපාර්ශ්වික ණය හිමියන් සමඟ ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ සාකච්ඡා අවසන් කරමින් නිල ණය හිමියන්ගේ කමිටුව සමඟ අවසන් එකඟත්වයට එළැඹ තිබේ.
අමෙරිකානු ඩොලර් බිලියන 5.8ක ණය ප්රතිව්යුහගතකරණ සම්බන්ධයෙන් මෙලෙස අවසන් එකඟතාවට එළැඹ තිබේ.
මෙම අවසන් එකඟතාවයට අත්සන් කිරීම සඳහා ශ්රී ලංකාව වෙනුවෙන් රාජ්ය අමාත්ය ශෙහාන් සේමසිංහ, මුදල් අමාත්යාංශයේ ලේකම් මහින්ද සිරිවර්ධන සහ මහ බැංකු අධිපති ආචාර්ය නන්දලාල් වීරසිංහ මහතා එක්වී තිබුණි.
ප්රංශයේ පැරිස් නුවර පැවැත්වෙන 2024 පැරිස් සංසදයට සමගාමීව මෙම අවසන් එකඟතාවයට පැමිණ ඇත.
එමෙන්ම ණය ප්රතිව්යුහගතකරණයට අදාළව ශ්රී ලංකාව චීනයේ එක්සිම් බැංකුව සමඟ ද අද බෙයිජිං නුවරදී අවසන් එකඟත්වයට පැමිණ ඇත.
මෙම එකඟතාවන් සමඟින්, ශ්රී ලංකාව සිය ප්රධාන නිල ද්විපාර්ශ්වික ණය හිමියන් සඳහා ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ එකඟතාවට පැමිණීම සාර්ථකව අවසන් කර තිබේ
මෙම නිල ණය හිමියන්ගේ කමිටුවේ සම සභාපතීත්වය ජපානය, ඉන්දියාව සහ ප්රංශය විසින් දරන ලදී. ඕස්ට්රේලියාව, ඔස්ට්රියාව, බෙල්ජියම, කැනඩාව, ඩෙන්මාර්කය, ජර්මනිය, හංගේරියාව, කොරියාව, නෙදර්ලන්තය, රුසියාව, ස්පාඤ්ඤය, ස්වීඩනය, එක්සත් රාජධානිය සහ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය මෙම නිල ණය හිමියන්ගේ කමිටුවේ සෙසු සාමාජිකයන් වෙයි.
නිල ණය හිමියන්ගේ සහ චීන එක්සිම් බැංකුව හරහා ප්රතිව්යුහගත කිරීමට නියමිත ණයවල ඒකාබද්ධ වටිනාකම ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 10 කි.
මෑතකාලීනව ඇතිවූ ආර්ථික අර්බුදය හමුවේ ශ්රී ලංකාව විදේශ විනිමය සංචිත හිඟයකට මුහුණ දුන් අතර ඒ හේතුවෙන් විදේශ ණය ගෙවීමට නොහැකි විය. ශ්රී ලංකාව නැවත යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම සඳහා ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදල සමඟ වැඩසටහනක් පිළිබඳ සාකච්ඡා කිරීමට නියමිත වූ අතර, ණය තිරසාර නොවන රටවලට ණය ලබාදීමට ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදලට නොහැකි බැවින් ශ්රී ලංකාවට සිය රාජ්ය ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ ක්රියාවලිය මීට සමගාමීව ආරම්භ කිරීම අවශ්ය විය.
ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදලේ ණය තිරසරභාවය පිළිබඳ විශ්ලේෂණය (Debt Sustainability Analysis – DSA) ආරම්භයේ දී ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ ක්රියාවලිය හරහා ණය සහන මට්ටම තීරණය කරනු ලබයි. ඉන් අනතුරුව, අදාළ ණයහිමියන් සහ ණයගැතිභාවයට පත්වී ඇති රට, ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදලේ ණය තිරසරභාවය පිළිබඳ විශ්ලේෂණය මඟින් පෙන්වා ඇති ඉලක්කය කරා ළඟා වීමට අවශ්ය ණය සහන සපුරාලන පරිදි ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීම සඳහා සාකච්ඡා පවත්වනු ලබයි. ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදලේ ණය තිරසරභාවය පිළිබඳ විශ්ලේෂණය මඟින් දක්වා ඇති ඉලක්ක මත පදනම්ව, ලබාදෙනු ලබන ණය සහන, රටින් රටට වෙනස් වේ.
විවිධ ණය හිමියන් විවිධ ක්රම මඟින් ණය සහන ලබාදෙයි. නිල ණය හිමියන්ගේ කමිටුව සහ චීන එක්සිම් බැංකුව වැනි නිල ණය හිමියන්, ගෙවීම් කාලය දීර්ඝ කිරීම (ණය කල්පිරීමේ කාලය දීර්ඝ කිරීම) සහ පොලී අනුපාත අඩු කිරීම හරහා ණය සහන සලසනු ලැබේ.
නිල ණය හිමියන්ගේ කමිටුව සහ චීන එක්සිම් බැංකුව සමඟ වන ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ එකඟතාවන් දෙකම සැලකිය යුතු කල්පිරීමේ කාල සීමාවන් දීර්ඝ කිරීම, ප්රාග්ධනය සඳහා සහන කාලසීමාවන් ලබාදීම සහ පොලී අනුපාත අඩු කිරීම් යන කරුණු ඔස්සේ ශ්රී ලංකාවට සැලකිය යුතු ණය සහනයක් ලබා දෙයි.
ආර්ථිකය යථා තත්ත්වයට පත් වන තෙක් සහ අනාගතයේ දී ණය ගෙවීමේ හැකියාව වැඩිදියුණු වන තෙක් කෙටි කාලීනව ශ්රී ලංකාව සඳහා පවතින ගෙවීම් බර අඩු කර තිබේ.
මෙය ප්රමාණාත්මකව තක්සේරු කිරීම සඳහා නිල ණය හිමියන්ගේ කමිටුව සහ චීන එක්සිම් බැංකුව සමඟ වන ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ එකඟතාවන් මගින් ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදල සමඟ වන වැඩසටහන් ක්රියාත්මක කාල සීමාව තුළ ගෙවිය යුතු ඔවුන්ගේ අදාළ ණය ප්රමාණයෙන් 92% දක්වා ණය සහන ලබා දෙයි.
එක් එක් ණයහිමියා සමඟ ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේදී, ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදලේ ණය තිරසරභාවය පිළිබඳ විශ්ලේෂණය මගින් දක්වා ඇති ඉලක්කය සපුරාලිය යුතු අතර අනෙකුත් ණය හිමියන් සමඟ ඇතිකරගත් ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ එකඟතාවන් සමඟ ද සන්සන්දනාත්මක විය යුතු වේ.
මීළඟ පියවර ලෙස ශ්රී ලංකාව වාණිජ බැඳුම්කර හිමියන් සමඟ ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ අවසන් එකඟතාවන්ට පැමිණීම කඩිනම් කරනු ඇතියි. නිල ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ එකඟතාවන් සාර්ථකව අවසන් කිරීම මෙම ක්රියාවලිය පහසු කරනු ඇත.
අද එළැඹුණු ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ එකඟතාවල පහත සඳහන් ප්රතිලාභ ඇතුළත් වේ.
මූල්ය සහන:
ශ්රී ලංකාවේ බදු ආදායම, ණය ගෙවීම් වෙනුවට අත්යවශ්ය පොදු සේවා සඳහා යොදා ගත හැකි අතර, ආර්ථිකය යථා තත්ත්වයට පත් වීම සඳහා කාලය ලබා දෙයි.
විදේශ මූල්යකරණය:
ප්රධාන යටිතල පහසුකම් ව්යාපෘති සඳහා ද්විපාර්ශ්වික මූල්ය පහසුකම් සලසා ගැනීම නැවත ආරම්භ කළ හැකිය. අයවැයේ ප්රාග්ධන වියදම් සඳහා අවශ්ය සහාය සම්බන්ධයෙන් වන කෙටි කාලීන විදේශ මූල්ය පහසුකම් සලසා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් මෙමගින් සැලකිය යුතු බලපෑමක් සිදුවේ.
එය ඉදිකිරීම් වැනි අංශ සඳහා ධනාත්මක බලපෑම් ඇති කරන අතර වැදගත් යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය සඳහා මධ්ය කාලීනව සිට දිගු කාලීනව ධනාත්මක බලපෑම් ඇති කරයි.
ණය ශ්රේණිගත කිරීම්:
නිල ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ නිගමනය, ශ්රී ලංකාවේ ණය ශ්රේණිගත කිරීම් යථා තත්ත්වයට පත් කිරීමේ වැදගත් පියවරකි. වාණිජ බැඳුම්කර හිමියන්ගේ ණය ද කඩිනමින් ප්රතිව්යුහගත කළ පසු, එය ණය ශ්රේණිගත කිරීම් ඉහළ නැංවීමට මග පාදයි. නිල ණය ප්රතිව්යුහගත කිරීමේ නිගමනය විදේශ මූල්ය පහසුකම් සඳහා පහසු ප්රවේශය සහ අඩු පිරිවැය යන ආකාරවලින් සැලකිය යුතු ප්රතිලාභ ලබා දෙනු ඇතියි. එය වෙළඳ මූල්යකරණයේ සිට අන්තර් බැංකු අරමුදල් සලසා ගැනීම දක්වා සියලු අංශ කෙරෙහි බලපායි.
මෙම සන්ධිස්ථානය කරා ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථිකය මෙහෙයවීමට රනිල් වික්රමසිංහ ජනාධිපතිවරයාගේ නොසැලෙන කැපවීම සහ නායකත්වය ඉවහල් වූ බවද මුදල් රාජ්ය අමාත්ය ෂෙහාන් සේමසිංහ මහතා අවධාරණය කරයි.